
Trong
Đạo Phật có hai
thuật ngữ cần
đặc biệt lưu tâm, và
cần phải nhận thức rốt ráo, đó là
Vô Minh và Minh.
Vô minh là
hiểu biết không đúng
sự thật các sự vật và
hiện tượng mà theo
thuật ngữ Phật học gọi là các pháp, còn được gọi là
Vọng tưởng, là
Tà kiến là Không
Liễu tri các pháp.
Vô Minh là
hiểu biết của
phàm phu. Minh là
hiểu biết đúng
như thật các pháp còn được gọi là
Trí tuệ, là
Chánh kiến, là
Liễu tri hay
Tuệ tri các pháp thuộc về bậc Thánh đã
Giác ngộ.
Toàn bộ sự
tu tập của người
Phật tử bao gồm Pháp học,
Pháp hành và
Pháp thành là để
chấm dứt Vô minh, để khởi lên Minh, làm cho
viên mãn và
an trú Minh. Điều này đã được
Đức Thế tôn giảng giải trong
Kinh Pháp Môn Căn Bản, một
bản kinh quan trọng vào bậc nhất trong
toàn bộ kinh điển. Nội dung của
bản kinh chỉ ra rằng: Kẽ
phàm phu Tưởng tri các pháp mà Không
Liễu tri các pháp và vì Không
Liễu tri các pháp nên Dục hỷ các pháp. Chính Dục hỷ các pháp là
Căn bản (
nguyên nhân) của
đau khổ. Bậc Thánh Alahan và chư Phật Thắng tri các pháp và
Liễu tri các pháp nên không còn Dục hỷ,nên không còn
Nguyên nhân của
đau khổ. Người trí qua ví dụ sau có thể
hình dung ra những điều này.
Ví như một đứa trẻ một tuổi khi nhìn thấy một hòn than lửa đỏ, nó sẽ khởi lên
hiểu biết về điều được thấy, do
hiểu biết đó nó đi đến cầm lấy hòn than lữa đỏ và kết quả là bỏng tay, rất
đau khổ. Một người lớn đã có
kinh nghiệm, khi nhìn thấy hòn than lữa đỏ,
hiểu biết về đối tượng được thấy khởi lên, biết được sự nguy hiểm khi tay chân chạm vào hòn than lữa đỏ và do
hiểu biết như vậy người đó không đưa tay cầm lấy hòn than lữa đỏ như đứa trẽ kia.
Tóm lại là
hiểu biết như thế nào thì sống như thế ấy. Nếu
hiểu biết của một người là
Vô minh, không đúng với
sự thật, thì cuộc sống của người đó sẽ
mâu thuẫn với
sự thật,
xung đột với sự thât, nên sẽ có
sầu bi khổ ưu não. Nếu
hiểu biết của một người là Minh, đúng với
sự thật thì sẽ không
mâu thuẫn, không
xung đột, và sẽ
thích nghi với mọi
sự thật và,sẽ không có
sầu bi khổ ưu não.
…
MỤC LỤC
VÔ MINH VÀ MINH 3
CẢM THỌ 31
TUỆ TRI THAM SÂN SI 38
THIỀN PHẬT GIÁO 49
BA TRỤ CỘT CỦA PHÁP HÀNH 58
CHẤP THỦ 63
CÓ PHẢI “NGŨ UẨN GIAI KHÔNG” KHÔNG ? 66
CHÁNH TRÍ 73
TUỆ TRI VỊ NGỌT SỰ NGUY HIỂM SỰ XUẤT LY 80
THẤT THÁNH TÀI HAY BẨY TÀI SẢN CỦA BẬC THÁNH 86
BẬC THÁNH A LA HÁN CÓ THẤT THÁNH TÀI KHÔNG 93
THAN KHÓC TRONG GIỚI LUẬT BẬC THÁNH 96
GIỚI KHÔNG SÁT SANH 100 BỐ THÍ 108
NHẤT DẠ HIỀN GIẢ 112
TRI KIẾN PHẬT HAY THẤY BIẾT CỦA PHẬT 119
LÝ DUYÊN KHỞI VÀ VÔ THƯỜNG VÔ NGÃ 126
BỐN ĐIÊN ĐẢO: THƯỜNG LẠC NGÃ TỊNH 137
THẤY SỢI DÂY TƯỞNG LÀ CON RẮN. 144
TỪ BI 148
GIẢI MÃ KINH A DI ĐÀ 151
NỘI KHÔNG VÀ NGOẠI KHÔNG 160
THỰC TƯỚNG LÀ VÔ TƯỚNG 171
THỨC HOÁ SANH VÀ HOÁ SANH 173

Vô Minh và Minh – Nguyên Tuệ
Discussion about this post