Rác làm đẹp cho hoa

RÁC LÀM ĐẸP CHO HOA
Thích Đạt Ma Phổ Giác

Hoa là biểu tượng cho sự đẹp đẽ, thơm tho, tinh khiết và tươi mát nên ai cũng muốn ngắm nhìn, yêu thích tận hưởng vẻ đẹp của hoa mà cảm thấy không chán chường. Các loài hoa trên thế gian này tuy đem lại vẻ đẹp và hương thơm cho mọi người nhưng ngược lại, hoa hút hết dưỡng khí và thải ra chất độc. Con người cũng vậy, nếu quá đam mê sắc đẹp thì dễ tàn tạ sắc thân. Tuy nhiên, có nhiều loài hoa luôn ẩn mình trong bóng râm, khiêm tốn cho đời hương thơm bất diệt. Loài hoa này là hương thơm của đạo đức luôn chan hòa giữa bão táp phong ba của cuộc đời, không bị lung lạc trước tám cơn gió độc mà vẫn âm thầm vững vàng đem hương thơm đến với mọi người. Hoa là tượng trưng cho vẻ đẹp chân-thiện-mỹ nên được ví như biển lớn và mỗi chúng ta là một dòng sông, biển lớn thì rộng mênh mông, do đó trăm sông chảy về biển cả. Quả thật, muốn trở thành người đức hạnh ta phải biết sống muốn ít biết đủ, sống chừng mực, sống vì mọi người mà không bị dòng đời cuốn trôi.

Tâm thương yêu bình đẳng với muôn loài là tâm Phật, tâm ấy hiển hiện ngay nơi thân này; nhưng vì ta sống cho riêng mình nhiều quá nên ta bị phiền não, khổ đau chi phối. Phiền não là các loại rác rến làm cho hoa mất đi hương thơm của nó; nên đối ngược với hoa là rác, là thứ dơ bẩn, hôi hám, nên ai cũng muốn tránh xa hoặc tìm cách loại trừ. Mặc dầu rác là thứ xú uế, nhớp nhúa, chịu sự nguyền rủa của nhiều người nhưng nó vẫn âm thầm chịu đựng để đóng góp cho đời những gì tốt đẹp nhất. Tuy rác hôi hám, bẩn thỉu, nhưng công việc của nó giúp con người có những vườn hoa đẹp thơm ngát lạ thường, cho lúa được tươi tốt, cho rau được xanh mát và nhiều loại cây ăn trái khác được đơm hoa kết trái. Do đó, rác không hẳn là thứ xấu xa, hôi hám, bị mọi người khinh chê, xa lánh. Nếu ta biết xử dụng hài hòa thì rác có khả năng giúp ích cho nhân loại trong đời sống hằng ngày. Hoa là tượng trưng cho những đức tính tốt đẹp trong mỗi con người chúng ta như sống chân thật, không gian dối, lường gạt, sống có yêu thương và hiểu biết, sống biết cảm thông và tha thứ, luôn đem niềm vui đến mọi người và sẵn sàng giúp đỡ khi gặp người bất hạnh, khốn khổ trong cơn hoạn nạn. Những điều tốt đẹp ấy là biểu tượng cho bông hoa tươi mát, đẹp đẽ luôn đem đến hương thơm cho đời ngay nơi thân mỗi người chúng ta. Khi ta sống không còn chủ nghĩa cá nhân do không chấp ngã, chiếm hữu của ai và sẵn sàng chia vui, sớt khổ trên tinh thần vô ngã, vị tha nên ta cảm thấy an lạc, hạnh phúc thật sự. Đó là đóa hoa tâm hồn của ta đang nở rộ. Ngược lại, khi tâm ta bị vẩn đục bởi tham lam, ích kỷ, thù hận, si mê, sợ hãi, ghen ghét, giận hờn thì đóa hoa tâm của chúng ta bị cỏ dại, rác rến làm hôi thối. Khi đóa hoa hiểu biết và yêu thương nở rộ thì kết nên trái ngọt từ bi “tốt đạo, đẹp đời” giúp mọi người hưởng được hương thơm cuộc sống.

Hoa và rác không thể thiếu trong đời sống của chúng ta, nó rất quan trọng và cần thiết để ta và người sống có tình, có nghĩa với nhau. Trong ta luôn có những hạt giống tích cực và tiêu cực đan xen lẫn nhau. Tích cực ví như hoa thơm, tiêu cực ví như rác rưởi phiền não, nhiễm ô. Nếu ta không biết tạo nên những đóa hoa từ bi và trí tuệ thì rác rưởi tham lam, sân giận, si mê, buồn chán, tuyệt vọng sẽ làm ta buồn rầu, lo sợ, bất an, phiền muộn và khổ đau. Những hạt giống xấu ví như cỏ dại, rác rến luôn ẩn tàng bên ta, nếu ta lơ là, bất giác, thiếu chánh niệm tỉnh giác trong từng phút giây thì đóa hoa tâm của ta sẽ héo hon và chóng tàn. Đâu có ai muốn đóa hoa của mình héo tàn theo năm tháng, chỉ vì ta chẳng chịu thừa nhận đóa hoa tâm trong sáng, thanh tịnh thường lặng lẽ chiếu soi mọi vật một cách bình đẳng. Do ta cứ mãi mê chạy theo tiền bạc, sắc đẹp, danh vọng, ăn ngon mặc đẹp, ngủ kỹ nên rác rưỡi phiền não sai sử, hoành hành làm ta khổ đau trong tuyệt vọng. Chúng ta có tật hay quên, nhiều khi ta đang hạnh phúc bên người thân yêu của mình mà ta cứ mơ màng, mộng tưởng đâu đâu nên để hoa trái hạnh phúc dần dần bị mai một theo thời gian. Sự thật này đã làm cho đại đa số con người chúng ta chết dần theo năm tháng mà ta không hề hay biết.

Trong hoa có rác và trong rác có hoa, chỉ vì ta không biết vun bồi đó thôi. Khi thích thú thứ gì chúng ta muốn chiếm hữu nó nên rác rưỡi tham lam có mặt; khi tham không được thì ta phiền muộn, khổ đau, sinh tâm hận thù nên tức tối, giận dữ. Hoa và rác là hai mặt của một thực thể. Khi hoa trái hạnh phúc hiện tiền thì rác rưởi phiền não, khổ đau không có mặt. Vậy tại sao ta không biết chuyển hóa rác rưởi phiền não thành bông hoa tinh khiết, thơm tho mà cống hiến cho đời hương vị ngọt ngào của cuộc sống. Rác tuy dơ bẩn, hôi thối nhưng nó có thể làm nên hương thơm cho hoa nếu chúng ta biết được cội nguồn đích thực của sự sống. Vì ta cứ mãi chối bỏ và không thừa nhận hòn ngọc vô giá nơi chính mình nên chấp nhận lấy rác làm bạn mà cam chịu nhiều phiền muộn, khổ đau. Rác rưởi phiền não sẽ không loại trừ một ai, ngoại trừ các bậc Thánh nhân, các bậc đại Bồ tát vì bi nguyện lớn đi vào đời để cứu khổ chúng sinh. Cho nên, từ người giàu sang, quyền quý đến thứ dân bần cùng, thiếu thốn đều bị bức bách bởi những nỗi khổ, niềm đau dù ít hay nhiều.

Chúng ta vì cái thấy biết sai lầm do chấp ngã và chiếm hữu gây ra nên lúc nào cũng muốn phản kháng, loại trừ lẫn nhau mà quên đi rằng, ta có đôi mắt để ngắm nhìn trời mây non nước và vầng trăng trong sáng. Đôi mắt ấy nhìn cuộc đời với tâm lượng bao dung, với tâm yêu thương và hiểu biết mà không chiếm hữu, không ganh ghét, không thành kiến, không phiền muộn nên ta hạnh phúc và an lạc vô cùng. Ta có đôi tai để lắng nghe tiếng nói nhiệm mầu của tha nhân và cứ như thế ta soi sáng lại chính mình. Đôi tai ấy luôn lắng nghe với tâm hiểu biết, với tâm yêu thương rộng lớn, với tâm bao dung và độ lượng, nên ta cảm thấy hạnh phúc và bình yên, hạnh phúc. Mũi-lưỡi-thân-ý cũng lại như thế vì có những nhiệm mầu tương tự. Cuộc sống của chúng ta rất cần nhiều người có tài năng và đạo đức luôn vì lợi ích của tha nhân mà phục vụ, dấn thân để cùng nhau chuyển hóa những nỗi khổ, niềm đau thành an vui, hạnh phúc ngay trong giờ phút hiện tại.

Do đó, việc giáo dục cho con người có được nhận thức đúng đắn và sáng suốt, sống vì tinh người, sống có văn hóa, sống có yêu thương, sống có đạo đức, sống có trái tim hiểu biết không quan trọng ở vị trí, chức danh mà làm sao giáo dục cho mọi người thật sự sống có ích cho tha nhân. Như vậy, khi ta sống mà thường biết rõ ràng mình có hòn ngọc vô giá ngay nơi sắc thân này thì rác rến phiền não không còn làm ta lo ngại nữa; vì rác chính là hoa, rác làm đẹp thêm cho hoa nếu ta biết gieo trồng đúng mức. Chính vì vậy, phiền não tức bồ đề, ta cứ một bề chăm sóc, vun bồi đóa hoa lòng rộng mở để làm hương thơm cho đời thì những loài rác rưởi tham ái, ghét bỏ, giận hờn, bực tức, tránh né hay hủy diệt đều được sáng trong theo thời gian.