Hạnh Phúc Vẫn Hiện Hữu Trong Cuộc Sống Hiện Tại

HẠNH PHÚC VẪN HIỆN HỮU
TRONG CUỘC SỐNG HIỆN ĐẠI
TT. Horowpothane Sathindriya Thera
Diệu Liên Lý Thu Linh dịch

Thượng
Tọa Horowpothane Sathindriya Thera hiện trú tại Trung tâm Thiền
Định Phật giáo (Samadhi Buddhist Meditation Centre), ở Campbellfield,
Victoria, Úc.

Tất
cả mọi người trong xã hội đều kiếm tìm hạnh phúc. Hòa bình, an lạc, thanh tịnh, thư giãn, tự tại và hạnh phúc
là những điều chúng tôi muốn nói đến ở đây.

Tuy
nhiên, ngày nay nền văn hóa hiện đại dựa trên thương mại,
tiêu dùng, vật chất, ma túy, sự phân biệt chủng tộc, những
xung đột gia đình, những xáo trộn chính trị, vũ khí hạt
nhân và súng đạn đang càng ngày càng tràn lan khắp thế giới.

Hiện
tại xã hội chúng ta tràn đầy bao xung đột. Mọi thứ đều
biến chuyển. Khoa học và kỹ thuật đang tấn công chúng ta,
nền kinh tế quốc gia và văn hóa dân tộc bị đe dọa bởi
sự toàn cầu hóa của văn hóa Mỹ.

Tính
nhân bản, những giá trị xã hội, đạo đức, luân lý và
tập quán đang bị mai một và lãng quên. Những nét văn hóa
đặc thù của chúng ta và những kỷ cương đạo đức từng
được tôn trọng đang bị nền văn hóa bạo lực hủy diệt.

Không
chối cãi là với toàn cầu hóa, chúng ta đang cùng đồng hành
đến một điểm chung, nhưng so sánh với ba mười năm về
trước, thì những giá trị, chất lượng sống, cách sống
của con người đã hoàn toàn thay đổi. Nó đã đảo
lộn một cách nghiêm trọng. Người ta phải đối mặt, phải
chịu đựng bao vấn đề về sức khỏe.

Nhiều
người phải trải qua những đau đớn tột cùng nơi thân và
tâm. Khủng hoảng tâm lý, trầm cảm, căng thẳng, bức xúc,
âu lo, sợ hãi và bao điều tiêu cực khác đang gia tăng tốc
độ trong xã hội loài người chúng ta. Do đó, số người
tự tử, hiếp dâm, những ca ly dị, xung đột trong gia đình,
hỗn loạn ngoài xã hội và bạo lực đang ngày càng tăng trưởng
với cấp số nhân. Mặc dù khoa học và kỹ thuật tân tiến
đã phát triển vượt bực, chúng ta cũng không tìm được
thuốc để chữa những đau đớn, ung tấy nơi tâm hồn chúng
ta.

Niềm
hạnh phúc, sự tự tại và hạnh phúc nội tâm không hiện
hữu ở bên ngoài, mà chúng ở bên trong chúng ta. Nếu
ta muốn tìm được hạnh phúc đích thực, ta phải vun trồng
và phát triển những tư tưởng tích cực, hướng thiện để
tạo ra sự an bình trong ta.

Chúng
ta cần quán sát nội tâm của mình, giống như người gác
cổng hay người bảo vệ canh giữ, trông chừng kẻ ra người
vào.

Từ
thời thơ ấu, chúng ta đã tích lũy bao tư tưởng bất thiện
như ham muốn, sân hận, ghét bỏ, ganh tỵ, tự ái, hiềm thù,
công kích, v.v… Rõ ràng là những tình cảm này đã tạo
nên bao vấn đề, bao nội kết trong ta.

Sống
đơn giản, biết đủ là cách thực hành quan trọng nhất đối
với những ai đang sống trong nền văn hóa tiêu thụ tinh vi,
luôn khuyến dụ ta sống trong thế giới ảo tưởng. Nếu
có thể thõa mản những nhu cầu căn bản, thì ta cũng nên
thấy đủ, hơn là muốn được có thêm nhiều, nhiều vật
chất hơn nữa.

Hơn
thế nữa, ta cần thân cận với những thiện hữu tri thức,
những người biết coi trọng những giá trị nội tâm của
con người.

Tứ
Chánh Cần là một yếu tố quan trọng cần được vung trồng
và thực tập để tẩy uế những tâm ô nhiễm của chúng
ta. Nếu ta áp dụng được các đức tính đó vào cuộc sống
hằng ngày, ta sẽ đạt được những lợi ích của chân hạnh
phúc và tâm an bình.

Tứ
Chánh Cần là:

1.
Ngăn cản những tư tưởng bất thiện và tiêu cực không để
chúng phát khởi.

2.
Buông bỏ những tư tưởng bất thiện và tiêu cực khi chúng
đã phát sinh.

3.
Ươm mầm và vung trồng những tư tưởng thiện và tích cực
khi chúng chưa phát khởi.

4.
Duy trì và phát triển những tư tưởng thiện và tích cực
khi chúng đã phát sinh.

Không
có gì có thể ảnh hưởng đến tâm ta, ngoại trừ những
tư tưởng bất thiện và tiêu cực, chúng dày vò tâm ta không
thể tưởng được. Hiểu được điều này, ta phải quyết
tâm không để bất cứ tư tưởng bất thiện, tiêu cực nào
đến với tâm ta.

Thường
tâm ta giống như một chú khỉ hoang, lang thang đây đó, nhảy
từ cây này sang cây khác, chuyền từ cành nọ sang cành kia
với đầy lòng ái dục trong một cánh rừng rộng lớn. Tâm
khỉ đó tạo ra bao biến động trong tâm ta. Tâm chưa được
điều phục, mất thăng bằng sẽ dẫn đưa ta đến một cuộc
sống đầy tai ương, khiến ta tưởng chừng mình đang sống
trong địa ngục, dầu chưa lìa khỏi cõi đời này.

Đa
số chúng ta thường cảm thấy oán hận và tỵ hiềm với
tha nhân. Nhiều người không thể chịu đựng nổi khi thấy
kẻ khác thành công, giàu có hơn mình. Họ không thể hoan hỷ
và chia sẻ sự tiến bộ, hạnh phúc, thành đạt và may mắn
của người khác.

Đó
là một căn bịnh tạo ra những xung đột tâm sinh lý và những
trạng thái tâm khủng hoảng nơi con người. Những con
vi-rút tâm uế nhiễm này khiến tâm ta tăm tối, vô minh, khiến
ta không thể biết là tâm ta sâu sắc đến dường nào.

Đó
là lý do tại sao Đức Phật, vị đạo sự tuyệt vời, đã
dạy bảo, khuyến khích ta thực hành, điều phục tâm mình,
để ta có thể tẩy uế và giải thoát tâm khỏi những khổ
đau, những điều bất như ý.

Chúng
ta không thể trách ai cả. Chúng ta phải tự mang đến
hạnh phúc cho tâm và buông bỏ mọi tiêu cực khiến tâm cảm
thấy bất hạnh. Chúng ta có thể nổi giận vì bị ai đó
dùng lời sỉ nhục, khích bác, hay hành động đầy ác ý và
khiêu khích. Chúng ta có thể đau lòng bởi những lời đàm
tiếu hay những điều thêu dệt bời những người gian ác,
thâm độc. Nhưng ngay khi điều đó xảy ra, hãy cố gắng hết
sức để quay vào bên trong và quán sát chặt chẽ nội tâm
mình, xem ta đang cảm giác, suy nghĩ gì. Nếu đó là tình cảm
sân hận, thì hãy nhẹ nhàng và khôn khéo buông bỏ nó. Vì
sân hận chỉ làm mờ ám, đầu độc tâm ta, khiến ta đau
đớn và hoàn toàn bất hạnh.

Hãy
cứng rắn. Hãy cố gắng hết sức để mạnh mẽ ngăn chặn,
không để một ý nghĩ uế nhiễm nào có thể ở trong tâm,
khiến tâm đau khổ.

Để
đạt được hạnh phúc nội tâm chân thực, thì CHÁNH NIỆM
là yếu tố quan trọng và chủ lực để giúp ta rèn luyện
tâm và quán sát, gìn giữ ý với nỗ lực và sự quyết tâm
mạnh mẽ.

Chúng
ta cần phải rèn luyện để buông bỏ mọi lo âu, bao gánh
nặng, khiến ta không thể có được hạnh phúc và nội tâm
an tịnh.

Như
Đức Phật đã dạy: “Tâm rất khó nhận biết; nó rất mỏng
manh và vi tế; nó đến và đi tùy ý. Người khôn cần
kiềm giữ tâm mình, vì biết gìn giữ tâm sẽ mang đến cho
ta hạnh phúc”.

(Dịch
Theo Happiness Exists in Busy Life, nguồn: Buddha Dharma Education Association,
Úc).