Vọng Tưởng Luân Hồi

VỌNG TƯỞNG LUÂN HỒI
Nguyên tác The Samsaric Illusion
Tác giả: Agnes Jedrzejewska 
Chuyển ngữ: Tuệ Uyển

Thỉnh
thoảng tôi thường nghe những phê bình một số cá nhân trình bày giáo lý Đạo Phật. Người ta quán sát một vị thầy Phật Giáo và
thường nhìn rất thất vọng nếu họ nghe điều gì đấy không phù hợp với những định
kiến trước đây của họ. Chúng ta hãy cố gắng
để thẩm tra phản ứng thông thường này.

Một
vọng tưởng căn bản vốn dĩ ở tâm điểm của mối quan hệ giữa cá nhân người giảng dạy
giáo lý và chính Quả Phật. Bài giảng mà
vị nào đấy trình bày không phải của chính người đó. Nó là giáo huấn của Đức Phật mà điều ấy được
người thuyết giảng chuyển tải trong khả năng cao nhất – tự học hỏi tối đa cũng
như giảng dạy cho người khác.

Tôi
không cảm thấy như thế mặc dù tôi là tác giả của bất cứ bài thuyết giảng nào
tôi thực hiện. Tôi cảm thấy như một người
lắng nghe chúng rất nhiều. Trong một bài
thuyết giảng thật sự, duy người thuyết giảng là Giáo Pháp thật sự, Giáo Pháp
thuyết giảng. Tất cả mọi người, kể cả những
vị thầy, là những học trò của Giáo Pháp. Ngay lúc tôi đang viết hay trình bày một bài thuyết giảng là một cơ hội
để lắng nghe Đức Phật. Tôi đã thường
hoàn toàn ngạc nhiên với những gì tôi đã nói trong bài giảng của tôi, giống như
tôi không phải thật sự là tác giả.

Thật
phải là thiện nghiệp một cách ngoại lệ để có thể được dạy bảo, một cách trực tiếp
và cá nhân bởi một vị thầy như Đức Thế Tôn Thích Ca Mâu Ni. Người ta không còn có cơ hội quý báu này nữa. Nhưng điều ấy không có nghĩa là con người
ngày nay là tách biệt với Giáo Pháp. Sự
giảng dạy của Đức Phật tiếp tục được chuyển tải trong một sự đa dạng của những
phương cách. Một cách như vậy là qua những
người Tín Tâm[1].

Những
người Tín Tâm không phải là những Đức Phật, mặc dù họ có thể lắng nghe Đức Phật
một cách trực tiếp và bảo đảm sẽ đạt đến giác ngộ không sớm thì muộn. Những người như vậy là có thể thấy cuộc đời của
chính họ, và của những người khác, trong một cung cách đặc biệt được ban cho họ
bởi Đức Phật qua Niệm Phật. Tuy thế, bởi
vì họ vẫn là những chúng sinh trong cõi luân hồi, họ không thể hành động trong
một cung cách như một Đức Phật có thể làm. Đây là ý nghĩa của những gì ở trong cõi luân hồi. Họ sống những cuộc đời luân hồi, mặc dù tâm
thức họ đã được chuyển hóa và chuẩn bị cho sự giải thoát tối hậu của họ. Để đạt đến Quả Phật, thông hiểu hầu hết giáo
huấn là không đủ; vì mục tiêu này, chúng ta phải loại trừ tất cả si mê ám tối
và vọng tưởng của chúng ta, và thay thế chúng với phước đức vô lậu hay công đức
của Đức Phật. Chưa một người Tín Tâm nào
đã từng có thể làm điều ấy và việc này tạo nên toàn bộ sự khác biệt.

Trong
Tịnh Độ Tông, chúng ta tham dự trong công đức của Đức Phật bằng việc thực hành
việc kêu gọi tên ngài hay Niệm Phật. Đức
Phật chuyển hóa vọng tưởng của chúng ta và có thể làm cho chúng ta đạt đến một
sự tương đồng với Tâm của Ngài, Tâm Phật. Sự chuyển hóa này là phương pháp duy nhất có thể làm cho chúng ta trở
nên trưởng thành về tâm linh. Nhưng
không là một Đức Phật chúng ta không có thể hành động như một vị Phật; chúng ta
cũng không tiên liệu một khả năng như vậy trong khi vẫn là một con người.

Bất
cứ thẩm quyền nào chúng ta sở hữu có thể ra mệnh lệnh, bất cứ vị thế xã hội hay
tôn giáo nào chúng ta có thể nắm giữ, nhưng chúng ta chưa phải là những Đức Phật
toàn giác. Chúng ta vẫn là đối tượng đối
với những cảm xúc duyên nghiệp và thường hành động như những người bình thường
khi chúng ta bị tác động bởi những sự kiện trong đời sống. Chúng ta có những giới hạn của chúng ta (kể cả
thân thể) do bởi những sự vướng mắc chấp trước bén rể lâu đời là những thứ đã
ràng buộc chúng ta vào trong cõi luân hồi. Ngay cả nếu chúng ta biết tất cả những giáo huấn của Đức Phật một cách
tuyệt hảo (là điều, trong thực tế, hoàn toàn không thể có với một tâm thức chưa
hoàn toàn tịnh hóa), chúng ta vẫn mang
chứa những vọng tưởng của kiếp nhân sinh vì vậy làm cho chúng ta không tương ứng,
cả tinh thần lẫn thân thể, để hành động như một vị Phật toàn hảo.

Tổ
Thân Loan thường tự thú rằng ngài thấy luân hồi hấp dẫn, mặc dù ngài nhận ra bản
chất vọng tưởng của sự đam mê lôi cuốn nguy hiểm của nó. Ngài hoàn toàn thấu hiểu bản chất con người
và nhận ra sự cần thiết của việc xác định Giáo Pháp. Chỉ qua việc tiếp nhận một phương pháp cá
nhân hướng đến Quả Phật, là người ta có thể chuyển hóa tâm thức của họ và lìa bỏ
luân hồi lại phía sau. Nếu chúng ta
không cảm thấy Giáo Pháp như kinh nghiệm đời sống của chính mình, thế thì luôn
luôn sẽ có một khoảng cách giữa kiến thức Phật Pháp và chúng ta như chúng ta thật
sự là. Nhận thức của chúng ta về giáo huấn
sẽ vẫn là lý thuyết và nó không thể thật sự chuyển hóa chúng ta. Thân Loan nhấn mạnh rằng không chỉ đi theo
giáo huấn chỉ như một lý thuyết, mà phải tiếp cận Đức Phật trong một cung cách
rất cụ thể qua Niệm Phật.

Niệm
Phật có thể làm cho chúng ta nhận ra vọng tưởng của luân hồi cũng như sự giả dối
của chính chúng ta. Nó làm cho chúng ta
nhận ra và chấp nhận khả năng chân thật của chúng ta cũng như những giới hạn của
chúng ta.

Nếu
chúng ta thật sự thực hành Niệm Phật, chúng ta do vậy tin tưởng rằng chúng ta
đã cải thiện tình trạng của thế giới hay ngay cả đời sống của những người
khác. Chúng ta liên tục bị lo âu với vấn
đề chúng ta là ai và ai là Đức Phật. Đây
là nhiệm vụ của cả cuộc đời của chúng ta và nó đòi hỏi tất cả mọi sự cống hiến
của chúng ta. Thay vì lắng nghe Đức Phật
và chánh niệm với chính mình, chúng ta chỉ cố gắng tác động đến những hoàn cảnh
ngoại tại của chúng ta, chúng ta không được gì nhưng chỉ bối rối thất vọng. Sự bối rối này không phải được mang đến bởi Đức
Phật hay bất cứ một vị thầy nào, mà bởi cung cách suy nghĩ luân hồi của kiếp
người. Chúng ta, như những con người
bình thường bị mê hoặc bởi luân hồi và những lôi cuốn vô tận của nó.

Chúng
ta là những con người bởi vì chúng ta bị nhấn sâu trong luân hồi. Dĩ nhiên, chúng ta không vui sướng bởi khổ
đau luân hồi, nhưng chúng ta đón nhận những khoái lạc luân hồi để để duy trì sự
vướng mắc với những điều kiện của kiếp nhân sinh. Một trong những vọng tưởng căn bản nhất là
tin tưởng rằng luân hồi thế nào đấy có thể được cải thiện để cung ứng cho chúng
ta một đời sống không có rắc rối. Nhiếu
người đã hy sinh sự sống của họ cho một mục tiêu như vậy. Hầu hết mọi người bắt đầu lắng nghe Giao Pháp chỉ để cải thiện nhiều thứ
trong cuộc sống hơn là bất cứ sự khao
khát nào để thấu hiều cung cách mọi thứ thật sự là, bàn chất của thực tại. Nhận thức hướng đạo sai lệch này hướng để cải
thiện những gì luôn luôn duy trì sự bất toàn hơn là cố gắng để đạt đến một quan
điểm đúng đắn trong đời sống, chánh kiến.

Không
có một sự thực hành Niệm Phật chân chính, không ai có thể trung thực nhận ra
tính chấp ngã vị kỷ của con người đã hình thành nên cốt lõi của sự tồn tại sinh
tử. Những con người hảo tâm và thiện ý
thường ‘làm những việc đúng’ và săn sóc người khác trong niềm tin rằng họ đang
làm những việc thiện thông thường. Tuy
thế, không có ánh sáng của Đức Phật soi rọi chúng ta, không ai có thể thấy tính
vị kỷ nằm bên trong trái tim của nhiều nhà hoạt động vị tha và đạo đức. Thân Loan đã nhận ra thực tế nghiệt ngã này
và nói: ‘Đức Phật Di Đà phát nguyện của Ngài chỉ cho con, Thân Loan’. Trong Ánh Sáng của Niệm Phật, chúng ta có thể
thấy rằng tất cả mọi nổ lực của chúng ta, bất kể chúng là đúng hay sai, mãi mãi
chỉ có một xu hướng – làm cho chúng ta cảm thấy khá hơn. Chúng ta muốn gia đình chúng ta đừng gây rắc
rối cho chúng ta, hơn là nguyện ước một cách chân thành cho họ được cát tường. Nếu chúng ta thương mến ai đấy, chúng ta muốn
người này phục vụ lợi ích riêng của chúng ta và chúng ta cảm thấy giận tức nếu
họ không cho chúng ta những gì chúng ta mong đợi về họ. Chúng ta thích những vị thầy thực chứng Giáo
Pháp làm cho đời sống của chúng ta dễ dàng hơn và chúng ta phiền hà các ngài vì
những rắc rối của chúng ta. Chúng ta cố
gắng phản đối Giáo Pháp như không đủ tốt cho chúng ta, lấy thì dụ về đời sống của
những người khác cho việc đi đến một kết luận như vậy. Nhưng những gì chúng ta có thể biết về đời sống
của một người khác? Chúng ta ngay cả
không biết đời sống của chúng ta một cách đầy đủ nữa kia mà.

Trong
cách này, chúng ta thích trụ lại như chúng ta là, nhưng chúng ta muốn sống cùng
với những vị bồ tát những vị phụng sự lợi ích cá nhân của chúng ta. Chúng ta không muốn nghĩ một cách có ý thức
trong một cung cách như vậy nhưng chúng ta rõ ràng xử sự như vậy. Để cải thiện mọi thứ chung quanh chúng ta
thay vì thế chính chúng ta thật sự muốn nói là mong muốn người khác làm cho đời
sống chúng ta khá hơn.

Rõ
ràng rằng những con người thông thường của thế giới luân hồi hành động để hổ trợ
sinh tử, và rằng những ai với ngưỡng vọng cho sự Giác Ngộ muốn lìa luân hồi
hoàn toàn – khuynh hướng của họ là hoàn toàn đối kháng. Tại sao thế giới của xã hội luân hồi sinh tử
lại mong muốn những người tôn giáo chịu trách nhiệm và hữu dụng cho thế giới
luân hồi? Không có lý do xác đáng cho một
quan điểm như vậy. Hãy nhìn vào lịch sử
của nhân loại: 1) Đức Phật Thích Ca từ bỏ
gia đình để tìm con đường tâm linh của chính Ngài; điều này làm cho gia đình của
Ngài băn khoăn, bối rối và từ một quan điểm xã hội nghiệt ngã, quyết định của
Ngài có thể được thấy như là một hành động đáng phiền trách hay tội lỗi; 2)
Chúa Giê-su tạo ra nhiều rắc rối cho những giới thẩm quyền trong thời của Ngài,
vì thế họ quyết định giết Ngài; 3) Mô-ha-mét đã bị áp lực phải trốn thoát để
tránh bị giết bởi chính những người của Ngài; 4) Thân Loan bị xem như một tội
phạm bởi nhà cầm quyền Nhật Bản và bị lưu đày; 5) Đức Đạt Lai Lạt Ma được xem
như là một cá nhân nguy hiểm bởi chính quyền Trung Cộng.

Con
người luân hồi chỉ thấu hiểu tôn giáo, trong tất cả những hình thức của nó, như
một món trang trí của cõi luân hồi; như một truyền thống xã hội hay văn hóa, điều
gì đấy có thể làm cho con người nghĩ tốt
hơn về chính họ. ‘Tôn giáo làm cho con người là con người
hơn.’ Đây là một quan điểm hoàn toàn của
thế giới luân hồi.

Nếu
chúng ta thích là con người, chúng ta không thể là một vị Phật. Trước nhất chúng ta phải nhận ra con người là
dễ sợ như thế nào, khốn khó như thế nào để là con người! Ngoại trừ chúng ta thực
hành Niệm Phật bằng không chúng ta không có bất cứ một cơ hội nào để thấy nhân
duyên chân thật của con người. Không có
tuệ giác thẩm thấu vọng tưởng của chính mình, chúng ta không thể tác động đến
việc chuyển hóa thành Phật của chúng ta.

Thân
Loan bị bình phẩm bởi người Tây phương bởi vì ngài không thích hợp với ý tưởng
của con người về một vị thánh. Ngài rời
tu viện của ngài, ngài kết hôn hai lần và rời bỏ cả hai người vợ, và đôi khi bị
xem là tội phạm – ngài đã làm những thứ ‘dễ sợ’ này. Ngài đã làm những gì ngài đã làm nhằm đề khám
phá ra ngài thật sự là ai và nhằm đề đối
diện với khuôn mặt rực sáng của Đức Phật, bất chấp là gì. Ngài không bao giờ tìm kiếm bất cứ tín đồ hay
đệ tử nào. Ngài đã hiểu rằng không có lý
do gì để theo đuổi bất cứ một chúng sinh bị ràng buộc với nghiệp chướng. Đức Phật là đối tượng duy nhất để đi theo và
tôn thờ.

Nhận
ra điều này nhằm đề lắng nghe Đức Phật Di Đà, ngài đã viết về Giáo Pháp, ngài
cuối cùng đã rời vợ ngài, Enshinni. Ngài
đã không viết về sự thực chứng tôn giáo của ngài vì lợi ích của nhân loại. Ngài làm việc ấy cho chính ngài. Ngài là học trò đầu tiên của những tác phẩm của
ngài. Nếu người ta thấy hữu ích trong những
tác phẩm ấy, đấy chỉ là do bởi năng lực khách quan của Giáo Pháp đã tỏa hương
trong chúng. Không một ai trong những
người Tín Tâm là một tư tưởng gia. Tất cả
là những người lắng nghe. Giáo Pháp là về
việc lắng nghe và thể hiện.

Chỉ
những người thực hành Đạo Phật một cách kiên quyết về Niệm Phật mới có thể làm
cho chúng ta lắng nghe về Giáo Pháp. Chỉ
trong cách này chúng ta mới có thể nhận ra những gì chúng ta làm, chúng ta làm
cho chính chúng ta. Chúng ta thuyết phục
chính chúng ta rằng chúng ta hành động cho một người nào khác đó, cho nhân loại,
cho hành tinh, cho Giáo Pháp, cho Đức Phật nhưng chúng ta đang thật sự đang tìm
kiếm lợi ích cho chính mình. Giới hạn
sâu sắc này được liên kết một cách mật thiết đến bản chất luân hồi của sự tồn tại chính chúng ta. Chúng ta dấn thân với những người khác và tất
cả chúng ta liên hệ nội tại, nhưng nhìn vào những người khác chung quanh chúng ta, chúng ta chỉ
thấy chính chúng ta mà thôi. Nhược điểm
này trong tình trạng con người của chúng ta không cho phép chúng ta thấu hiểu một cách thích đáng những
người khác, bất chấp họ là ai. Nếu chúng
ta cố gắng để thấu hiểu giáo huấn của Thân Loan mà không thực hành Niệm Phật và
thực chứng Tín Tâm, thế thì chúng ta chỉ lãng phí thời gian của mình mà
thôi. Không có Tín Tâm, chúng ta chỉ có
thể nhìn thế giới qua mắt kính mù quáng của nghiệp chướng và thiếu quan điểm về
sự tồn tại tương hổ lẫn nhau. Tuy nhiên
qua Tín Tâm, chúng ta có thể đi đến thấu hiểu cung cách mọi thứ là vì chúng ta
là, rồi thì chúng ta có thể nhìn thế giới qua con mắt của Phật.

Cuối
cùng, trong việc dành quá nhiều thời gian và năng lượng của chúng ta trong việc
theo đuổi những mục tiêu vọng tưởng luân hồi, chúng ta thất bại trong việc tập
trung đến một thứ thật sự quan trọng – tỉnh thức với tâm của Phật qua sự thực
chứng Tín Tâm. Nhưng làm thế nào những
người đó, những kẻ hoàn toàn nhiễm ô với luân hồi sinh tử và những hứa hẹn sai
lầm của nó thậm chí có thể bắt đầu tin tưởng trong khả năng của một đời sống tự
do khỏi những vọng tưởng điên đảo như vậy?

Nam
mô A Di Đà Phật

[1] Shinjin (信心): trong
phạm vi của Tịnh Độ Tông Nhật Bản, nó liên hệ đến một sự tỉnh thức và an trụ
tâm tỉnh giác với hoạt động của Thệ Nguyện Nguyên Sơ của Đức Phật Di Đà và bảo
đảm cho một sự vãng sinh.