GIÁO DỤC PHẬT GIÁO
Tỳ Kheo Thích Minh Điền
Nói đến giáo dục chính là xu hướng vươn lên của con người trong lý tính duyên sinh, nhằm đạt thành chân – thiện – mỹ cho cuộc sống chung cùng. Khi nói đến yếu tố duyên sinh, thì không thể không xét đến nhân quả của từng sự vật hiện tượng, nhằm thấy rõ y báo và chánh báo tương ứng. Một cộng nghiệp liên hệ khắn khít với từng biệt nghiệp, và ngược lại. Đức Phật dạy: “Cái này có nên cái kia có, cái này sinh nên cái kia sinh, cái này diệt nên cái kia diệt”. Vì vậy, giáo dục là sự nghiệp của đại chúng; trong ấy mỗi cá nhân là những động lực tương tác không thể tách rời. Một thế giới cộng sinh được nhìn qua lăng kính tương tức (ở trong nhau và đi vào nhau) của dòng nhân quả, nên mới thấy rõ sự quan trọng của chuỗi dài trao truyền và tiếp thọ của cuộc sống nhân sinh.
Thân thể và hạt giống tâm thức của con cái chính là gạch nối giữa cha mẹ và nhiều thế hệ ông bà, cũng như sự tương tác của nhân quần xã hội. Vì vậy, muốn trao cho con cái một thân hình khỏe mạnh, đòi hỏi thân thể của cha mẹ phải mạnh khỏe. Tạo ra nguồn sống lành mạnh để nuôi thân và biết sử dụng những lời hay ý đẹp để đi vào cuộc sống, là biết sống tốt đẹp cho mình và cho người. Thân thể và tâm thức của trẻ con chính là bản sao của những thế hệ đi trước. Một ý nghĩ không lành mạnh, một lời nói không dễ thương và một hành động gây phương hại của người lớn chính là tác nhân xấu ảnh hưởng đến các thệ hệ tương lai. Một con người sống buông thả cho dục vọng, là tự làm băng hoại thân tâm mình và góp phần lấy đi sự lành mạnh của các thế hệ con cháu. Một đứa con kém thông minh có liên hệ tương ứng đến điếu thuốc lá và sự say sưa rượu chè của cha mẹ.
Cơ thể loài người mất dần sức đề kháng và làm cho Gen (AND) biến dạng tạo thành những bệnh nan y như ung thư v.v… là hệ quả của nguồn sống bị nhiễm hóa chất. Người ta sẵn sàng vô cảm chạy theo lợi nhuận mà quên mất sự đầu độc bởi chính hành động thiếu trí tuệ và tình thương của mình, bằng cách đưa Melamine vào sữa cho trẻ con dùng, hay hòa chất phóc – môn (formaldehyde) vào bún phở. Người ta sẵn sàng vô cảm bằng cách đưa những phim ảnh, báo đài có nội dung bạo động hận thù, gây chia rẽ ra giữa cộng đồng nhân loại, tạo duyên cho các thế hệ con cháu nhiễm ô. Bạo lực học đường ngày nay, đâu không bắt nguồn từ những nguyên nhân ấy? Phải thấu rõ hai từ “truyền thông” mà tổ tiên chúng ta đã sử dụng; để đừng tiếp tục “truyền kẹt” cho nhau. Một cộng nghiệp (cộng đồng) xấu tác động đến từng biệt nghiệp (cá nhân), và từng biệt nghiệp xấu cũng tác hại đến cộng đồng. Phải thấu rõ dòng nhân quả tương tục tạo thành hiện báo, sinh báo và hậu báo; nhằm xây dựng một thế giới lành mạnh và tốt đẹp cho hiện tại và tương lai. Muốn được vậy, thì trước hết phải ý thức “Ẩn ác, dương thiện” (bỏ xấu ác mà trao truyền tốt lành) trong nghệ thuật trao truyền mà đức Phật đã chỉ dạy.
Cha mẹ, những người lớn và thầy cô giáo phải là những kỹ sư tâm hồn biết trồng người tốt đẹp cho cuộc đời. Những chức sắc tôn giáo, những nhà giáo dục, những nghệ nhân, những nhà chính trị và giới cầm quyền cũng phải là những kỹ sư tâm hồn góp phần trồng người tốt đẹp cho đời. Những bạo lực ngày nay trên thế giới, đều do những hành động phi nhân bản và những tà thuyết tai hại của loài người cộng lại.
Người ta thường mệnh danh dân chủ tự do, công bằng bác ái v.v…nhưng hành động thì lại rơi vào độc tài, chuyên chế, tạo nên hệ quả mạnh hiếp yếu, thế hiếp cô, nước lớn hiếp nước nhỏ. Vì vậy, thật khó mà có công bằng trong cộng đồng nhân loại, mỗi khi lòng người chưa xả sạch vị kỷ. Một nền giáo dục nhân bản phải được xây dựng trên cơ sở lý trí và tình thương, nhằm hóa giải những nguyên nhân đưa đến thống khổ cho loài người. Đầu thiện, giữa thiện, và rốt sau đều thiện chính là nền giáo dục nhân bản tuyệt đối mà đức Phật đã chỉ dạy, nhằm lành mạnh hóa cá nhân và cộng đồng nhân loại. Nhờ vào lý trí, giúp chúng ta thấy rõ mọi nguyên nhân và hệ quả do loài người cộng lại; chứ không do một Đấng siêu thực nào. Con người là chủ nhân làm cho thế giới nội tại và ngoại tại trở nên thanh bình, tốt đẹp; mà cũng có thể làm cho nhiễm ô, chiến tranh, chết chóc, hận thù và đau khổ. Hành vi tốt hay xấu, thiện hay ác, si mê hay trí tuệ của từng cá nhân (biệt nghiệp) và của cả cộng đồng (cộng nghiệp) là yếu tố quyết định sự an vui hạnh phúc hay khổ đau.
Thấu rõ lý tính tương sinh, nên chúng ta không quay lưng sấp mặt hay chạy trốn thực tại; cũng không tin tưởng gởi gắm cho thần linh; cũng không van xin hay phó thác cho những Đấng siêu thực nào. Bởi không ai làm cho ai trở nên tốt đẹp thánh thiện; mà cũng không ai làm cho ai trở nên độc ác đê hèn ngoài chính mình. Giá trị của mỗi con người đều tùy thuộc vào hành vi của họ trong cuộc sống chung cùng. Một biệt nghiệp tốt trong cộng nghiệp tốt và ngược lại, là hệ quả tương sinh. Vì vậy, đừng nên đổ lỗi cho một ai về những xấu ác và sai trái lỗi lầm của nhau; mà phải biết xây dựng cho mình một nền giáo dục nhân bản tuyệt đối nơi mỗi hồn. Vì vậy cho nên, dung túng cho những học sinh biếng nhác và chây lười trong sự học tập là dự phần phá hoại công cuộc trồng người cho đời. Nhưng, đánh mắng một cách thậm tệ vì những lỡ lầm và sai trái của học sinh, là bước đầu phá hoại nền giáo dục nhân bản. Người lớn hỏng tạo duyên cho trẻ con hư. Đức Phật dạy: “Si là gốc của muôn tội lỗi, mà trí tuệ là gốc của muôn hạnh lành”. Vì vậy, thắp sáng trí tuệ và bảo vệ tình thương là bước đầu của nền giáo dục nhân bản vậy.
BUDDHIST EDUCATION
Written by: Venerable Master Thích Minh Điền
English Translation: Disciple Thích Thiện Trí (Thánh Tri)
Education is the tendency of human that rise in the fundamental principle of Dependent Arising or Causation1, aiming to achieve the Truth, Good, and Beauty2 for the mutual and interdependent life. When it comes to the factors of dependent arising, it is impossible not to consider the cause and effect of each phenomenon, to see clearly the corresponding of the Resultant Person3and the Dependent Condition4. A joint or collective karma is closely connected to each separated karma and vice versa. The Buddha taught: “When this exists, that comes to be. With the arising of this, that arises. When this does not exist, that does not come to be. With the cessation of this, that ceases.” Therefore, education is the work of the masses; in which each individual is an inseparable interactive motivating force. A symbiotic world is seen through the interactive lens (in each other and together) of the causal and conditional stream; so that one can explicitly see the importance of the long chain of transmission and reception of human life.
The child’s body and conscious seed are the link between their parents and generations of grandparents, as well as the interaction of everyone in society. Therefore, if the parents want to give their child a healthy body, then first it requires the parents’ bodies to be healthy as well. Creating a healthy source of life to feed yourself and knowing how to use beautiful words and ideas to come into life, is to know how to live well for yourself and for people. The child’s body and mind are the copies of previous generations. An unhealthy thought, an unpleasant word, and a harmful act of the adult is the bad factor affecting future generations. A person who runs after desire is to self-destruct his body and mind and contribute to taking away the health of his descendants. A poorly intelligent child is correspondingly associated with the parents’ cigarette and alcohol intoxication.
The human body loses its resistance, weaken its immune system, and causes the Gene (DNA) to transform into incurable diseases such as cancer is a consequence of the chemical contaminated source of life. People are willing to emotionlessly run after profits but forget the poisoning by their own lack of wisdom and love, by putting melamine in milk for children to use, or mixing the formaldehyde into noodles. People are willing to be indifferent by bringing movies, newspapers, and media with hateful and violent contents, causing division among the human communities, creating harmful and infectious conditions for generations of descendants. Today school violence, isn’t it originated from all of those causes? One must explicitly understand the two words “transparent communication” that our ancestors used; so that one doesn’t continue to have a “non-transparent communication” to each other. A bad joint karma (community) affects each individual karma (individual), and each individual bad karma also harms the community. It is necessary to thoroughly understand the stream of continuous cause and effect that constitutes the immediate or present retribution, next life retribution, and future retribution5; to build a healthy and beautiful world for the present and the future. To do so, one must be conscious of “show good, hide bad” (abandon the evil and transmit the good) in the art of transmission that the Buddha taught.
Parents, teachers, and adults must be the soul engineers who know how to cultivate good people for society. Religious dignitaries, educators, artisans, politicians, and rulers must also be soul engineers contributing to the human cultivation for the good of life. Today’s violence in the world is due to the combination of harmful doctrines and inhuman actions of mankind.
People often label themselves as democratic freedom, fairness, charity, and other things, but their actions fall into dictatorship and tyranny; which creates a consequence of the strong oppresses the weak, the powerful suppresses the powerless, and the big country dominates the small country. Therefore, it is difficult to be fair in human society, every time the mind of people has not discharged their own selfishness. A humanistic education must be built on the basis of reason and love to neutralize the causes of suffering for humanity. The beginning, the middle, and the end are all good which is the absolute humanistic education that the Buddha taught to strengthen the individual and human community. Thanks to reason, which helps one sees clearly that all the causes and consequences are created by humanity and not by any supernatural or surrealistic beings. Man is the master who makes the inner and external world become peaceful and beautiful; which can also make defilements, war, death, hatred, and suffering. Good or bad behavior, good or evil, ignorance or wisdom of each individual (individual karma) and the whole community (collective karma) are factors that determine happiness or suffering.
Understand thoroughly the fundamental principle of mutualistic coexistence, one does not turn away, face down, or hide from the reality; also does not trust nor submit oneself to deities; nor begging or surrendering to any supernatural or surrealistic beings. This is because no one can make anyone good and holy; no one can make anyone wicked and despicable except oneself. The value of every human being depends on their behavior in their mutual coexisting life. An individual good karma in collective good karma and vice versa is an interdependent consequence. Therefore, do not blame anyone for each other’s evil and wrongdoings; but build an absolute humanistic education in every soul. Therefore, tolerating inactive and lazy students in their learning is directly contributed to the destruction of the work of human cultivation. But, badly scolding the students for mistakes and wrongdoings, is the first step to undermine the humanistic education. Failing adults create conditions for spoiled children. Buddha taught: “Ignorance is the root of all wrongdoings and sufferings, but wisdom is the root of all good and happiness.” Therefore, lighting wisdom and protecting love is the first step of humanistic education.
Glossary
- Dependent Arising or Conditional Arising or Causation (Pratiyasamutpada in Sanskrit or Paticcasamuppada in Pali) – one of the basic core teachings of Buddha that all dharma (phenomena) arise in dependence upon other dharma. For example, human body is created by the causal conditions such as one’s karma, parents, atoms, and many other conditions.
- Truth, Good, and Beauty – in an ultimate ideal world where everyone wants to live truthfully, does good things diligently in life, and know to love and respect the beauty of life and the world.
- Resultant Person – Being the resultant person, good or bad, depends on or results from former karma. For example, being born as a man in this life is the result of upholding the five basic Buddhist precepts in one’s past life.
- Dependent Condition – the dependent condition or material environment, good or bad, on which a person depends on results from former karma. For example, a person’s parents, children, and other things that a person has in this life, directly ties to the person’s past life karmic actions.
Immediate or Present Retribution, Next Life Retribution, and Future Retribution – the immediate or present retribution means present life recompense for the good or evil done in the present life. For example, if good karmic seeds are created or sowed in this life, it is possible to reap those meritorious retributions or happy fruits in this present life; in other hands, if bad karmic seeds are sowed in this life, then it is possible to reap the suffering fruits in this present life. Next life retribution means the good or bad karmic actions done in the present life can be resulted in happy or suffering as ripen karmic fruits immediate next life. And the future retribution means the good or bad karmic actions done in the present life can be resulted in happy or suffering as ripen karmic fruits not immediate next life, but the following lives after the immediate next life.
Discussion about this post