Chùa Huệ Quang ở thôn Phú Lộc Tây

         Chùa tọa lạc tại thôn Phú Lộc Tây 4, xưa kia thuộc xã Diên Thủy, nay đã mang địa chỉ mới 126 đường Đồng Khởi, thị trấn Diên Khánh, huyện Diên Khánh.

         Năm 1950, Hòa thượng Thích Như Hoa, húy thượng Thanh hạ Môn, tự Từ Tâm, thuộc dòng thiền Lâm Tế, chi Liễu Quán đời thứ 41, đã mua thửa đất rộng khoảng 5.000m2 để kiến lập nên ngôi chùa vùng quê nghèo, đặt tên là Huệ Quang, ánh sáng của trí tuệ.

         Đệ tử của Tổ là Hòa thượng Thích Kế Nghiêm, húy thượng Trừng hạ Phước, tự Thiện Trí, đã kế thế trụ trì, tiếp tục thắp sáng ngọn đuốc trí tuệ, gìn giữ ngôi Tam Bảo, thâu nhận nhiều đệ tử xuất gia, song song với việc tu bổ, kiến tạo cảnh quan để ngôi già lam vẫn giữ được vẻ trang nghiêm thanh tịnh.

       Đến năm 2008, được sự ủng hộ của Tăng Ni và đông đảo Phật tử khắp nơi, Hòa thượng trụ trì đã mạnh dạn bắt đầu mở một cuộc đại trùng tu ròng rã suốt 14 năm không ngừng nghỉ, cho đến đầu năm 2022 là sắp hoàn thành từ trong ra ngoài, chỉ còn vài công trình nhỏ còn dở dang không đáng ngại…

         Khi Tỉnh Lộ 8 được mở rộng, cổng tam quan của chùa đã lùi vào trong với dáng vóc diện mạo mới thật đồ sộ hiển hiện bên đường. Các trụ cổng đều có tháp và thạch đăng trên đỉnh.

       Sau cổng, bên trong sân thiết trí tôn tượng Phật Di Lặc an tọa trên đài sen bằng đá trắng, phía sau tượng là bức vách phù điêu làm phông nền với pháp luân 12 nan “Thập Nhị Nhân Duyên” cùng hoa lá của sen vươn cành nở búp trong cảnh giới luân hồi sanh diệt…

       Trên bảo điện, được tôn trí an vị chính giữa, bậc cao nhất, là pho tượng đức Điều Ngự Thích Ca bằng đồng đỏ, với kim thân cao 3 mét, đài liên hoa cao 1 mét, bệ tượng cao 1 mét, và vầng hào quang phía sau tượng như một bức phông hoa văn chạm trổ cũng bằng đồng đỏ có kích thước cao 4 mét, ngang 2 mét. Đức Phật tĩnh tọa, đôi bàn tay cùng xòe ra mang ý nghĩa đang “ban vui” và “cứu khổ”. Trọng lượng của pho tượng này là 3.200 ký, có thể là pho tượng Phật Thích Ca bằng đồng trên chánh điện đang giữ kỷ lục lớn nhất Xứ Trầm Hương. Pho tượng này được đúc khuôn rót đồng ở ngoài Huế chở vào từng phần của kim thân Phật rồi ráp nối lại ngay trên chánh điện vào năm 2014, cùng lúc với đại hồng chung đồng đỏ nặng 1.000 ký đúc ở Hội An.

        Bậc thứ hai bên dưới kim thân Phật Tổ trên bảo tòa, có tôn trí bộ tượng Di Đà Tam Tôn, và Tam Thế Phật, cùng một tượng Bồ tát Quan Âm Thiên Thủ Thiên Nhãn bằng gỗ.

        Những ô thông gió kích cỡ lớn trên các vách hai bên chánh điện đều được đúc khuôn trang trí long mã, một linh vật dị kỳ hình tướng với đầu rồng thân ngựa rất ấn tượng. Nơi bốn góc chánh điện, phía trên cao, còn có hình tượng chư thiên, la hán hàng long phục hổ với những nét chạm trổ điêu luyện tài hoa của nghệ nhân cố đô Huế.

         Gian phía sau chánh điện là nơi tôn trí giữ gìn những pho tượng Phật cũ của chùa xưa mà Thầy Tổ để lại.

      Tây lang và Đông lang đều hai tầng dài song song với nhau hai bên chánh điện. Từ tầng trên bên Tây lang có thể đi qua tầng trên của ngôi đại hùng bảo điện bằng một chiếc cầu xi măng dáng cong bắc ngang thật thuận tiện và đậm nét mỹ thuật.

Tầng trên của dãy nhà Tây, phía ngoài cùng có tôn trí bộ tượng Tây Phương Tam Thánh, và Tiếu Khẩu Di Lặc Phật đều bằng đá trắng toát với dáng đứng, cùng hướng nhìn ra ngoài tỉnh lộ.

        Tầng trệt của Tây lang là nơi phương trượng, khách đường trụ trì, và chúng tăng an trú. Đông lang phía bên trái ngôi chánh điện gồm nhà trù, là nơi chư tăng và phật tử dùng cơm, bên ngoài nhìn vào thấy tượng Đức Quán Thế Âm Bồ Tát lộ thiên và gác chuông.

        Tầng trệt bên dưới ngôi chánh điện là Tổ đường thoáng rộng. Ngay cửa bước vào là bàn thờ Phật được tôn trí tượng đức A Di Đà,và Bồ tát Quán Thế Âm. Phía sau là bàn thờ có tượng Sư Tổ Bồ Đề Đạt Ma, cùng các bài vị chữ Hán.

        Sân vườn sau ngôi chánh điện là khu ký gửi linh cốt, trước có một hồ sen nhỏ thiết trí một đài Bồ Tát Địa Tạng bằng đá ngồi trên kỳ lân, tay tích trượng, tay hỏa châu vô cùng oai nghiêm. Những dãy ô linh cốt đều được lợp mái ngói che nắng tránh mưa, an vị trong không gian thanh tịnh im ắng.

        Ngoài sân trước, phía bên phải ngôi chánh điện, trước Tây lang, là khuôn viên Tháp. Ngôi tháp thờ Tổ khai sơn cao ba tầng khối vuông vức, trên đỉnh có búp sen, bằng gạch đỏ đã bạc màu, nhuốm rêu thật bình dị chân quê được an tĩnh trên bãi cỏ xanh, quanh đó là những cây muồng đang trổ hoa vàng.

      Một vài công trình phụ như Đài Quán Thế Âm lộ thiên, nhà chuông… đang thi công ráo riết sẽ hoàn thành sớm.