Bát Nhã Ca Thơ Từ Hoa (Cảm Tác Từ Bát Nhã Tâm Kinh) Diễn Ngâm Tháng 9 – 2003

Uyên thâm
trí huệ tịnh thanh mật huyền
Bè lan
chèo trúc qua miền
Đưa đường
bát nhã con thuyền chân tâm

Gối tay
mộng giấc trăm năm

Tình vương
nẻo ý về trong ơ hờ

Nửa dường
theo với trăng mơ

Nửa như
chết lặng trên tờ thiên thư

Tâm kinh
vượt sóng không hư

Sóng như
chút mộng đã từ xa khơi

Ngậm
ngùi chi giữa dòng trôi

Ngàn năm
mặt nước không lời lặng im

Chỉ hồng
kéo sợi theo kim

Đan đi
đan lại nhân duyên luân hồi

Hoa kinh
mối đạo diệu vời

Mở ra
hiền thánh gót dời nẻo tâm 

Đại bi
Bồ Tát Quán Âm

Vượt
trên thánh trí tâm đồng hư không

Mắt từ
tươi sợi nắng hồng

Ý từ
xanh giọt sương trong lá ngà

Sầu ai
hìu hắt ngàn hoa

Nghe như
lệ đọng nhạt nhòa sương phơi

Cửa thiền
mở cổng mây trôi

Rừng
thiền tỏa ngát hương trời vô ngôn

Hóa thân
ảo hiện bãi cồn

Trên tờ
lá biếc nhập hồn cỏ cây

Muời
phương nào kể đông tây

Hành tung
một vết chim bay giữa trời

Áo tà
dương phất cõi người

Lời ru
ấm lại vành nôi bao ngày

Hồn ai
lưu lạc chốn nầy

Tiếng
than nứt đá động bầy nhạn sa

Rồi mai
dẫm bước ta bà

Ý tình
bóng lá dáng hoa mơ màng

Trăm năm
giấc mộng kê vàng

Ngàn thu
còn lại một làn sương bay

Tâm người
như vạt gió lay

Thân người
hạt nước trên tay ai cầm

Giữa
lòng đại đạo mênh mông

Muôn kinh
bổng hiện một dòng mây trôi

Mỏng như
sợi khói lên trời

Lời như
tiếng vọng bên đời ban sơ

Trang kinh
hóa một dòng thơ

Vỡ tung
mạch lạnh hững hờ chiêm bao

Vút cao
theo với ngàn sao

Nở tươi
từng cánh tinh cầu trong đêm

Tâm bình
đẳng, trí như nhiên

Mười
phương Phật quốc, một miền cỏ hoa

Rồi mai
những hạt lệ sa

Biến
thiên giữa cõi phong ba muôn chiều

Tay ngà
xương trắng quạnh hiu

Giấc
ngà tóc rủ buồn thiu cội sầu

Sinh từ
đâu, tử về đâu

Chiếc
thân hư ảo một màu khói sương

Vấn vương
cơn mộng đoạn trường

Lòng mê
chìm đắm nửa khuôn trăng vàng (1)

Trông ra
mộ nấm hàng hàng

Nến ai
thắp giữa đêm tàn mông lung

Áo bay
trắng cõi vô cùng

Trôi trên
dâu bể một vùng chiêm bao

Cành sương
lả nhánh gầy hao

Đêm qua
còn ngủ vườn đào mái tây

Nghiêng
triền dốc dựng hoa bay

Vàng phai
lấm tấm trên dây đoạn trường

Ô hay,
cơn mộng dị thường

Đâu từ
muôn kiếp lạc đường chân chim

Trăng
sao khép, mặt trời chìm

Giữa
lòng bão nổi, hai miền sầu chia

Gọi người
cuối bãi sông mê

Thả xuôi
chiếc lá trôi về bến nao

Con chim
hót dưới cội đào

Con chim
nhỏ giọt lệ vào trăng không (2)

Hoa còn tươi giải nguyệt phong

Hóa thân
tan sợi khói vòng ngón tay

Ô hay,
mộng thực dường nầy

Cuốn
trôi hoa rụng, lá bay rã rời

Ôm trang
cổ tích ngậm lời

Bốn bề
im lặng, ngậm ngùi chi nhau

Ơi con
nước chảy về đâu

Mà lòng
suối cũ nhịp cầu nằm trơ

Trầm nhật
nguyệt, giãi nắng mưa

Mặc cho
sóng bủa đôi bờ hợp tan

Phiến
kinh biếc, chuyến đò ngang

Chân như
thấm giọt lệ vàng trang kinh

Mở tung
hư ảo ý tình

Mở tung
huyễn tướng hiện hình chân thân

Dòng sầu
là một dòng tâm

Trôi trên
cồn bãi trầm luân giãi dầu

Chẳng
từ đâu để về đâu

Chiếc
thân ảo hóa bể dâu bao tuồng

Vàng hoa
ngọn tóc trổ hường

Trên nhành
lá thắm cuối đường sông mê

Đứng
trên đỉnh lộng sương khuya

Sáng ra
phơi áo bên kia dòng đời

Vào ra
bao cuộc đổi dời

Đến
đi như ngọn nước xuôi chân cầu

Từ ngàn
sau đến ngàn sau

Dấu chân
đất trổ tươi màu cỏ hoa

Điệu
trầm lắng tiếng chim ca

Tử sinh
như nửa cánh sa đầu ghành

Hòa chung
mạch suối vô thanh

Sớm mai
lại nở thơm nhành ngọc lan (3)

Rồi mai
nhụy rữa cánh tàn

Hương
bay biếc sợi tơ vàng cuối thôn

Chân thường
hiện giữa vô thường

Như lai
về sáng giọt sương sa mù

Tan trên
đỉnh lộng thiên thu

Lá hoa
khép mở câu ru ạ ời

Là không,
là có diệu vời

Khi tan
khi hợp cho đời đó thôi

Mai nầy
trên đỉnh mây trôi

Sắc không
hóa một chuỗi cười vô âm

Tầng
không tay kết kén tằm

Đem hoa
vàng trải chín tầng quê xưa

Áo về
bay cõi không mơ

Trăng
ngà rót giọt qua bờ tóc buông

Chân như
ướp lá trên nguồn

Tan trong
vô tướng dứt đường chân chim

Rồi mai
hoa trổ vườn tiên

Rồi mai
ảo hiện trăm miền nước xuôi

Giả thân,
giả tướng giữa trời

Giả tâm,
giả cảnh ngọt lời nguyên ngôn

Theo duyên
biến hiện vô cùng

Khóc cười
tiếng vọng một vùng mơ hoa

Tánh không
đãnh lễ tướng không

Tóc xưa
hóa sợi nắng hồng ấm môi

Về ngang
nương sắn mỉm cười

Thương
lời lá hát chân đồi vọng vang

Chân thân
ảnh hiện đạo tràng

Dấu chân
đồng tử trổ vàng búp hoa (4)

Trang nghiêm
cõi nước hằng sa

Trang kinh
đậm dấu mực hoa sáng ngời

Lõng buông
tay khấu trông vời

Ngựa
hồng bãi biếc cũng lơi nhịp dồn

Về ngang
núi ngọc thả buồm

Giong qua
biển bắc xuôi cồn về nam

Thiên đường
hóa sợi khói lam

Ngàn tiên
hóa bướm bay ngang lưng trời

Im nghe
lá cỏ ngậm ngùi

Tiếng
con sâu nhỏ hát lời vô ngôn

Nghe trong
hơi thở hoàng hôn

Đâu chừng
mạch đất vỡ tung cội mầm

Hỏi người
là ngã hay nhân

Ai về
dưới nguyệt dấu chân hạ vàng ?.

Mơ tiên
xanh lá trên ngàn

Tiếng
con hạc trắng dưới hàng liễu thưa

Suối
xưa chảy sợi vàng tơ

Qua miền
tang hải hiện tờ ngọc kinh

Mặt trời
về lại lặng thinh

Sáng trên
tuyệt đỉnh ảo hình ảo thân

Mở rương
ngọc gấm vàng trâm

Dòng hương
rơi rớt nửa cung lặng chìm

Ô hay,
trăng vẫn như nhiên

Ngàn thu
soi nước hồ in một vầng

Ô hay,
búp lá sen vàng

Chưa dừng
hương ngát thiên đàng trời không

Trên tầng
biếc trổ nụ hồng

Chim bay
về tổ khói vòng chân mây

Ô hay,
giọt nước mắt đầy

Rơi trong
giấc bướm vàng bay qua đồi

Giọt sương
hiện tướng tuyệt vời

Hóa thân
suối nước cam lồ trên tay

Lá nào
chẳng phải nhành tây

Cành dương
đâu chẳng phải dây mướp vàng

Hư không
mở cửa đạo tràng

Tâm kinh
là nước trường giang đượm nhuần

Chẳng
riêng mà cũng chẳng chung

Tay ôm
ba cõi vào lòng chân tâm

Sợi mây
đem kết võng nằm

Câu thơ
làm chiếc khung tằm kéo chơi

Tơ bay
phủ núi che đồi

Vào trong
nhân thế sáng ngời ánh dương

Tay hoa
búp trổ nụ hường

Kết trên
tà áo vô thường tặng nhau

Rồi mai
bể rộng núi cao

Rồi mai
dưới vũng trên hào cũng kinh 

Rạng ngời
tự thể âm thanh

Rỗng
rang như cọng sen xanh trong đầm

Sợi mây
đem kết võng nằm

Câu thơ
làm chiếc khung tằm kéo chơi

Tai nghe
tiếng gió ru hời

Về trong
cây lá thuyết lời kinh hoa

Dặm ngàn
bãi vắng cồn xa

Hóa ra
đất thánh trăng ngà ngà lay

Phật thân
hiện giữa cõi nầy

Trang kinh
vô tướng tuôn đầy lòng thơ

Năm vòng
mũ ngọc xa xưa

Về bên
luống đất nắng mưa giãi dầu

Chắp tay
biết gởi về đâu

Đất
nào chẳng hiện hạt châu di đà

Hạc xưa
ngủ cội hoàng hoa

Về chơi
ngang núi mặc tà dương bay

Như cơn
mộng trở giấc mai

Biến
thân huyễn tướng trên dây đàn buồn

Gió mưa
cho mấy dập dồn

Cuốn
theo thác lũ mưa nguồn một thân

Thiên
quan ướm hỏi xa gần

Mà đây
bóng ngã con đường quanh co

Gió đông
dù chẳng đơm hoa

Mà mầm
lộc biếc đâu xa cội nầy

Ô hay,
sâu cạn vơi đầy

Như dòng
ảo hóa đặt bày mà chơi

Ngủ quên
trên chiếc sao ngời

Sớm mai
về lại giữa trời thiên thanh

Rồi mai
thơ hóa thành kinh

Rồi mai
áo hạc kết hình đài hoa

Cỏ nào
xanh hội tháng ba

Dòng thơ
đọng lệ muôn hoa vào đời

Nhược
Da lụa biếc đem phơi

Cỏ hồng
sông Hán chìm rơi đất Hồ

Cảnh nào
khác cảnh trong mơ

Người
nào rồi cũng đôi bờ hợp tan

Đất
nào chẳng phải đạo tràng

Lời nào
chẳng phải lời vàng thuyết kinh

Lặng im
trên đỉnh âm thanh

Vỡ tung
tầng biếc hiện hình Phật thân

Tâm về
an trụ hư không

Dòng kinh
thấm đất trổ hồng chân thân

Dấu xưa
mỗi bước mỗi dừng

Mưa sa
tóc rối mưa lồng trong mơ

Hai tay
ôm nửa dòng thơ

Qua cầu
rớt lại bên bờ nước xanh

Mai về
cởi áo tử sinh

Vắt trên
ngọn trúc đầu ghành mà chơi

Trẻ thơ
khúc khích miệng cười

Tơ bay
trắng sợi mây trời tháng ngâu

Hương
trầm gởi khói về đâu

Quyển
kinh làm chiếc thuyền câu qua dòng

Chèo trên
bể khổ hư không

 Chèo
qua ba cõi tâm đồng vô biên

Chèo về
tắm suối trăng thiêng

Chèo lên
đỉnh thượng xuống miền hà hoa

Tay ngời
biếc nhánh sao sa

Đem về
nơi cõi ta bà tặng nhau

Hóa thành
hạt ngọc thuở nào

Giấu
trong chéo áo chiêm bao những ngày

Uyên nguyên
tự thuở sơ khai

Rừng
xanh cây lá phô bày tự nhiên

Suối
reo câu hát non thiền

Trăng
treo một chiếc hài tiên trên ngàn (5)

Tâm không
vỗ cánh niết bàn

Trí không
về hỏi đạo tràng cũng không

Ý từ
thấm diệu mênh mông

Về trong
muôn pháp trổ bông cúc vàng

Tánh không
chính thực đạo tràng

Trổ trên
dâu bể hạt vàng như lai

Vầng
nhật nguyệt, sợi tóc mai

Hiện
thân vô tướng, dấu hài cũng không

Về trên
đỉnh biếc non bồng

Hóa thân
làm cánh nhạn hồng trời tây

Rồi mai
vẫn bụi cát bay

Rồi mai
vũ trụ vẫn tày bể dâu

Người
về lại đỉnh hoa ngâu

Long lanh
giọt nước mắt màu ánh dương

Thương
con nước rẽ muôn đường

Bao giờ
về lại cội nguồn thác xưa

Đường
mây dặm lục xuân mơ

Gió đưa
về lại nửa tờ thiên thư

Lữa tàn
nay tắt âm dư

Thuyền
lan bóng nguyệt chở chân như về

Tay nâng
chuỗi ngát bồ đề

Nâu vàng
gỗ đượm hương quê bàng hoàng

Tay nào
trên những dây đàn

Tay nào
mở cửa động vàng bụi bay

‘ Lang
thang giữa phố chợ nầy

Tìm đâu
cho gặp những ngày đã qua

Tìm đâu
áo nụ tà hoa

Mẫu đơn
ngàn cánh nở ra tiếng đàn

Tỳ bà
mười sáu dây vàng

Chưa từng
nối lại hàng hàng âm giai

Tỉnh
ra tay lại trắng tay

Cười
bên dòng thác chia hai nẻo về

Bàn tay
sấp ngữa tỉnh mê

Ôm sao
cho trọn lời thề hôm qua 

Thôi thì
trả lá trả hoa

Thả dòng
thơ nguyện nở ra bồ đề’

Chim từ
nhớ cội hoa mơ

Bay về
qua núi ngủ nhờ trên cây

Lòng đà
như áng mây bay

Chờ nghe
ngọn gió heo may xuôi ngàn

Ra đồng
hát khúc tình tang

Mở ra
tròn bóng trăng vàng trong tay

Thắp
hương lạy một lạy nầy

Cho xanh
biếc núi cho đày mạch sông

Cho ngàn
nhánh lúa đơm bông

Cho cờ
lau dựng song song mặt thành

Trăng
xưa dù vỡ hay lành

Khác chi
bóng rụng dưới ghành núi lam 

Bao la trời
đất thánh phàm

Về chung
một bóng trăng ngàn lững lơ

Trời
êm đất cũng êm mơ

Dấu con
chim hạc vút tờ hoa tiên

Rơi thành
sợi khói trầm thiêng

Nhập
làn sương mỏng đọng trên cánh tình

Hiện
thân tâm hạnh ngàn xanh

Thấm
dòng mực tím vòng quanh đóa sầu

Đại Bàng
vỗ cánh đêm sao

Vút bay
rớt lại một câu kinh vàng

Về qua
cõi mộng thênh thang

Trên đôi
cánh rộng tỏa ngàn đóa sao

Ngàn sau
núi vẫn một màu

Riêng
chung đất rộng trời cao mấy tầng

Vỡ tung
huyễn cảnh huyễn thân

Chuỗi
cười vọng lại nghe chừng chơi vơi

Mũi tên
bay vút mặt trời

Cắm trên
đỉnh lộng rạng ngời thái hư

Núi hoa
mở hội chân như

Hẹn nhau
một cuộc hẹn từ tâm không

Vườn
nhà thu cúc đơm bông

Mời nhau
ươm sợi cỏ hồng trên sương

Trăng
ngà rót chén quỳnh tương

Hóa ra
dòng kệ chân thường bay lên.

Từ Hoa

Phần chú
thích :

(1) Chử Án
trong chú Chuẩn Đề Đại Phật Mẫu, tượng trưng bằng ánh
sáng mặt trăng tỏa sáng trên đảnh như vô lượng quang.

(2) Mượn
ý thơ : ‘ mai anh chết dưới cội đào, khóc anh xin nhỏ lệ
vào thiên thu’ ( thơ Phạm Thiên Thư, Động Hoa Vàng ).

(3) Mượn
ý thơ tựa đề ‘ ngọc lan’ của nhà cách mạng Phan Bội
Châu : 
Ngọc lan

Tiền thân
chướng tự xuất bồng lai

Duy hướng
bồ đề viện lý tài

Tố nhụy
quang tranh đông dạ tuyết

Kỳ phương
phẩm đoạt lãnh đầu mai

Hương
chân vương giả thiên thùy thưởng

Trang tỷ
Thường nga nguyệt ám xai

Duy Phật
tùng lai năng thức Phật

Ân cần
huệ ngã thử hoa khôi

Từ Hoa dịch
thoát ý:

Tiền thân
thiên nữ cõi hoàng hoa

Nghiêng
cánh tinh anh thuyết Phật Đà

Thân trắng
trong phơi sương tuyết đọng

Tay ngà
ngọc trổ nụ tiên sa

Đưa hương
khuê các dâng người tục

Sánh khách
trang đài nhạt bóng nga

Duyên
trời gặp gỡ tâm tâm Phật

Hoa của
ngàn hoa hẳn nhớ ta.

(4) Thiện
Tài Đồng Tử trong phẩm Nhập Pháp Giới, kinh Hoa Nghiêm.

(5) Chữ
Ha trong mẫu tự Ta Bà Ha, chú Chuẩn Đề Đại Phật Mẫu,
tượng trưng như vành trăng tròn sáng hiện dưới chân, chỉ
cho sự đạt đạo viên tịch.