HỌ CÓ THỂ GIẾT ĐƯỢC BAO NHIÊU VỊ PHẬT?
Kaizer Haq
Hoang Phong chuyển ngữ
Đêm 29 rạng ngày 30 tháng 9 năm 2012 một ngôi chùa Phật
giáo tại thị trấn Ramu của tỉnh Cox’s Bazar thuộc miền nam xứ Bangladesh đã bị
thiêu rụi, thế nhưng nơi chính điện thì pho tượng Phật vẫn còn nguyên vẹn.
Cuốn
phim Hollywood Sự vô tội của những người
Hồi Giáo (Innocence of Muslims) mang
hậu ý không tốt đã gây ra một bối cảnh nóng bỏng trên thế giới vào những tháng
cuối năm 2012. Một vài dòng bình luận không được đẹp về kinh Koran đã được đưa
lên mạng Facebook chen vào một trang riêng của một người Phật Giáo trẻ. Tuy
rằng người này đã cực lực cải chính thế nhưng điều này cũng đã gây ra những
cuộc bạo động vô cùng tai hại. Hai mươi lăm ngàn người Hồi Giáo trong một vùng
miền nam Bangladesh gần biên giới Thái Lan đã phẫn nộ và xông vào cướp phá các
ngôi làng Phật Giáo. Họ thiêu rụi 11 ngôi chùa, trong số này có hai ngôi chùa xưa
hơn 300 năm. Đứng trước sự kiện này thì có lẽ những người Phật Giáo cũng khó tránh
được một chút đau buồn nào đó. Thiết nghĩ đây cũng là một việc đáng để cho
chúng ta suy tư như lời Đức Phật đã dạy: “Này
các tỳ-kheo, nếu có những người không đồng chính kiến với chúng ta, xem thường
Ta, hoặc xem thường giáo lý của Ta hay tu viện của Ta, thì cũng không nên lấy
đó mà làm điều giận dữ” (Kinh Brahmājālasūtta).
Nhìn lại
lịch sử thì chúng ta cũng thấy rằng vào thế kỷ XII đại học Na-lan-đà đã bị san
bằng, kinh sách bị đốt sạch, tăng sĩ bị giết hại, và chỉ trong vòng một thế kỷ
sau thì Phật Giáo cũng đã hoàn toàn biến mất trên đất Ấn. Thế nhưng ngày nay tín
ngưỡng này vẫn trường tồn và còn được truyền bá ra khắp thế giới. Biến cố ở miền
nam Bangladesh hay gần đây hơn là một vài xung đột xảy ra ở Miến Điện đều là những
sự kiện tương đối nhỏ và không đáng kể. Dù sao thì những chuyện đáng tiếc xảy
ra trong vùng Cox’s Bazar ở miền nam Bangladesh cũng đã khiến cho hơn 300 người
bị cảnh sát bắt giữ. Chẳng phải là đau thương cho tất cả mọi người hay sao? Kaiser
Hag, nhà văn, nhà báo, thi sĩ, học giả và giáo sư đại học người Bangladesh đã biến
tất cả những đau thương đó thành một bài thơ thật xúc động: Họ có thể giết được bao nhiêu vị Phật?.
Bài thơ này đã được đưa lên báo Daily Star, một tờ nhật báo lớn nhất và uy tín nhất
của Bangladesh vào ngày 6 tháng 10 năm 2012. Bài thơ đã được Viện Nghiên Cứu
Phật Học của Pháp cũng như một số báo chí quốc tế giới thiệu. Bản gốc tiếng Anh
của tác giả Kaiser Haq và bản tiếng Pháp do vị giám đốc cơ quan văn hóa Pháp ở Dhaka
(Bangladesh) là Olivier Litvine dịch sẽ được trình bày song song với bản chuyển
ngữ tiếng Việt dưới đây để người đọc có thể so sánh, phân tích và tìm hiểu tuyệt
tác này sâu xa hơn.
HỌ CÓ THỂ GIẾT ĐƯỢC BAO NHIÊU VỊ PHẬT?
When your mind is a medley When your vocal cords are taut and ready When your hand reaches When you are panting around the maze When you have given up all hope for the world It’s the Buddha speaking Who can tell Social scientists might find it an interesting exercise There are over six billion of us Now tell me Those merchants of calculated hatred How many Buddhas can they destroy? |
Bản gốc tiếng Anh của Kaiser Haq (đưa lên báo ở Bangladesh vào ngày 6 tháng 10, năm 2012)
Bản dịch tiếng Pháp của Olivier LITVINE, giám đốc Trung Tâm Văn Hóa Pháp “Alliance française” tại Dhaka, thủ đô Bangladesh.
Cũng xin nhắc thêm là dân số trên địa cầu đã tăng lên bảy tỉ người kể từ cuối năm 2011. Bangladesh có diện tích đất đai là 143 998 km², dân số 160 triệu người, 85% theo Hồi Giáo, 12% theo Ấn Giáo, 3% theo Phật Giáo, và 1% theo Thiên Chúa Giáo.
Vài lời ghi chú thêm của người dịch
Nếu phân tích cẩn thận thì chúng ta cũng sẽ nhận thấy cấu trúc của bài thơ được dựa vào khái niệm Con Đường Của Tám Điều Đúng Đắn (Bát Chánh Đạo), tức là con đường giúp người tu tập đạt được giác ngộ và sự giải thoát cuối cùng. Tám điều đúng đắn gồm có:
1- hiểu biết đúng (chánh kiến / samyag drsti)
2- suy nghĩ đúng (chánh tư duy / samyak samkalpa)
3- ăn nói đúng (chánh ngữ / samyag vac)
4- hành động đúng (chánh nghiệp / samyak karmanta)
5- sinh sống đúng (chánh mệnh / samyag ajiva)
6- cố gắng đúng (chánh tinh tiến / samyag vyayama)
7- chú tâm đúng (chánh niệm / samyak smrti / có nghĩa là ý thức đúng được bản chất của chính mình và mọi sự vật)
8- tập trung tâm thức đúng (chánh định / samyak samadhi / có nghĩa là thiền định đúng)
Vậy chúng ta hãy thử phân tích bài thơ theo cấu trúc trên đây xem sao:
1- Hiểu biết đúng Mỗi khi khư khư ôm lấy những gì mình có, 2- Suy nghĩ đúng Mỗi khi bùng lên trong trí 3- Ăn nói đúng và 4- Hành động đúng Mỗi khi dây thanh âm căng lên trong cổ bạn để sẵn sàng 5- Sinh sống đúng Mỗi khi quơ tay và chạm phải 6- Cố gắng đúng Mỗi khi thấy mình hụt hơi chạy trên con mê lộ 7- Chú tâm đúng Khi bạn đã mất hết niềm tin vào thế giới này, Đố ai biết được có bao nhiêu vị Phật Hơn sáu tỉ người chúng ta, Vậy thì hãy nói cho tôi biết |
Bures-Sur-Yvette, 23.04.13
Hoang Phong chuyển ngữ
Người đọc có thể tìm hiểu thêm về bài thơ và biến cố trên đây qua một vài trang web như:
http://www.2oceansvibe.com/2012/10/01/muslim-rioters-torch-buddhist-temples-in-bangladesh-gallery/
http://www.2oceansvibe.com/2012/10/01/muslim-rioters-torch-buddhist-temples-in-bangladesh-gallery/
http://www.bouddhisme-universite.org/node/1410
http://laregledujeu.org/2013/01/11/11764/combien-de-bouddhas-peuvent-ils-detruire/
Source: http://www.2oceansvibe.com
Discussion about this post