Luận Tỳ Bà Sa

Đại Chánh Tân Tu Đại Tạng Kinh

Quyển
26, Tỳ Đàm Bộ Nhất

Số
1521, Trang 40

Luận
Tỳ Bà Sa

Phẩm
Dị Hành

Trước
tác: Thánh Giả Long Thọ

Hán dịch: Cưu Ma La Thập

Việt
dịch: Thích Hồng Nhơn

Lời
Giới Thiệu

Trong
pháp hội Lăng Già, Đức Bổn Sư có lời huyền ký: “Này Ông Đại Huệ! sau khi
Phật diệt độ, tương lai có người hộ trì chánh pháp của ta là người Nam Thiên
Trúc, đại danh đức Tỳ kheo tôn hiệu là Long Thọ. Tỳ kheo đó phá được hữu tông
và vô tông, để hiển pháp vô thượng Đại Thừa của Phật dạy. Long Thọ đó chứng
Hoan Hỷ Địa Bồ Tát, vãng sanh về nước Cực Lạc.”

Tôn
Giả Long Thọ là vị Tổ Thiền Tông đời thứ 14, ngài kế thừa Tổ Mã Minh trùng hưng
giáo pháp Đại thừa. Ngài nhân thấy có một số các Bồ tát sơ tâm, vì sống trong
thời không có Phật, nên dễ rơi vào Thanh văn hoặc Bích Chi Phật, vì chưa chứng
được vị Bất thối. Vị Bất thối là chỉ cho các hàng Bồ tát từ sơ địa sắp lên, tuy
không lui sụt nhưng cũng cần có Phật lực gia trì mới có thể thăng tiến lần đến
Đẳng giác rồi chuyển qua Diệu giác để chứng quả Phật. Vì vậy, Bồ tát sanh trong
thời không có Phật là một nạn lớn, phải làm những việc khó làm và trải qua một
thời gian lâu xa mới có được địa vị Bất thối. Vì thế, Ngài chỉ cho các hàng Bồ
tát trong thời nay một phương cách dễ làm mà mau được vị Bất thối, đó là phương
pháp niệm Phật A Di Đà cầu vãng sanh về thế giới Cực lạc, liền được vào Vị Bất
thối. Vì sao? Vì cõi Tịnh độ của Phật A Di Đà là nơi bất thối, lại có Phật hiện
đang thuyết pháp, và các Bồ tát là bạn, đầy đủ thắng duyên nên không có lui
sụt.

Đồng
thời, Ngài còn chỉ thêm phương pháp sám hối, khuyến thỉnh, tùy hỉ và hồi hướng,
hành giả quyết tâm thực hành trong đời này cũng chứng được Vị bất thối. Đây là phương
pháp rất dễ làm, không phải chỉ dành cho các vị sơ tâm Bồ tát thực hành mà còn
dùng để cho hàng phàm phu có thể thực hành. Phương pháp của Tổ Long Thọ vạch ra
rất dễ làm mà có kết quả cao. Chỉ cần thực hành trong một đời mà có thể vào
Thánh vị, vượt khỏi một A Tăng Kỳ Kiếp. Chúng tôi chân thành giới thiệu đến quý
vị phương pháp dễ làm này.

Hồng
Nhơn Cẩn Bút

Luận
Thập Trụ Tỳ Bà Sa

Thánh
Giả Long Thọ tạo

Hán
dịch: Hậu Tần, Quy Tư Quốc Cưu Ma La
Thập

Việt
dịch: Úc Châu Hồng Nhơn

Quyển
thứ Năm

Phẩm
dễ làm thứ 9

Hỏi: Địa vị chẳng lui sụt, Bồ tát mới phát tâm như phẩm trước
đã nói: Người ở địa vị này phải làm những việc khó làm, trải qua thời gian lâu
xa mới có được. Đôi khi hoặc đọa vào Thanh văn, Bích Chi Phật, điều đó rất đáng
lo như trong Trợ đạo Phẩm nói:

Nếu rơi vào Thanh văn, và ở Bích Chi Phật,

Gọi là Bồ tát chết,
mất tất cả
lợi lành.

Nếu rơi vào địa ngục,
không đáng sợ như vậy,

Nếu rơi vào Nhị thừa,
lo sợ còn nhiều hơn.

Rơi vào trong Địa ngục, cứu kính đến đạo Phật

Nếu rơi vào Nhị thừa,
hoàn toàn cách Đạo Phật.

Phật ở trong các kinh,
đã từng nói như thế.

Như người ưa sống lâu, chém đầu điều đáng sợ.

Bồ tát cũng như thế Nếu ở nơi Thanh văn

Và nơi Bích Chi Phật
Phải sanh lòng sợ sệt.

Vì
thế, nếu Chư Phật nói có con đường dễ làm mau được vị không lui sụt, mong Ngài
vì giảng nói.

Đáp: Như chỗ trình bày của ông là người khiếp nhược không có
đại tâm, không phải là người có chí trượng phu nói. Vì sao? Vì người phát
nguyện muốn cầu đạo Vô thượng Chánh đẳng Chánh giác, mà chưa được địa vị không
lui sụt, trong khoảng ấy không tiếc thân mạng, ngày đêm tinh tấn như cứu lửa
cháy đầu ở trong Trợ đạo phẩm nói:

“Bồ tát chưa được đến,

Địa vị không lui sụt,

Cần phải nên tinh tấn,

Như bị lửa cháy đầu.

Gánh vác việc nặng nhọc,

Vì cầu đạo Bồ đề,

Thường phải siêng tinh tấn,

Không sanh lòng giải đãi.

Nếu cầu bậc Thanh văn,

Và cầu Bích Chi Phật,

Chỉ thành tựu lợi mình,

Cũng phải siêng tu tập.

Hà huống Vị Bồ tát,

Độ mình và độ người,

Đối với Nhị thừa kia,

Phải tinh tấn gấp bội.”

Người
thực hành Đại thừa, như trên đã nói cần phải phát nguyện cầu Phật đạo trong vô
lượng kiếp, ông nói địa vị không lui sụt là pháp rất khó phải tu hành lâu xa mới
có thể được, nếu muốn có con đường dễ làm mau được vị ấy là những lời nói của
kẻ khiếp nhược, không phải lời nói của kẻ trượng phu, có chí lớn. Dù vậy, nếu
ông muốn nghe phương tiện này ta sẽ vì ông mà nói. Trong Phật pháp có vô lượng
pháp môn, như con đường ở thế gian, có đường đi khó nhọc, có đường đi dễ. Đi
đường bộ thì khổ, đi đường thủy nương thuyền thì khỏe vui. Con đường tu Bồ tát
đạo cũng thế, hoặc có người siêng năng tinh tấn thực hành, hoặc có người dùng
phương tiện là lòng tin thì dễ đi mà mau đến vị chẳng lui sụt, như kệ nói:

“Phật Thiện Đức Phương Đông,

Nam Phật Chiên Đàn Đức.

Tây Phật Vô Lượng Minh

Bắc Phật Phương Tướng Đức.

Đông Nam Vô Ưu Đức

Tây Nam Phật Bảo Thí

Tây Bắc Phật Hoa Đức

Đông Bắc Phật Tam Hành.

Hạ Phương Phật Minh Đức

Thượng Phương Quảng Chúng Đức,

Các Thế Tôn như thế,

Nay hiện ở mười phương.

Nếu người muốn mau đến,

Địa vị không lui sụt,

Phải dùng lòng cung kỉnh,

Gìn giữ danh hiệu đó.”

Nếu
Bồ tát muốn thân đời này được Vị không lui sụt, thành tựu Vô thượng Chánh đẳng
chánh giác. Cần phải niệm danh hiệu 10 phương chư Phật như trong kinh Bửu
Nguyệt Đồng Tử sở vấn, phẩm Không lui sụt nói: “Phật bảo: Này Bảo Nguyệt!
Phương Đông cách đây qua vô lượng vô biên, không thể nghĩ bàn, hằng hà sa các
cõi Phật có một thế giới tên là Vô Ưu, cõi ấy bằng phẳng do 7 báu hợp thành,
lụa bằng vàng tía rũ khắp nước ấy, cây báu thành hàng trang nghiêm, không có
các đường địa ngục, ngạ quỷ, súc sanh, A tu la và các cõi có chướng nạn, trong
sạch không có bụi đất, ngói gạch, núi gò, khe chảy, hang sâu. Trời thường rải
hoa khắp cả cõi nước. Trong đời ấy có đức Phật Như Lai Thiện Đức gồm đủ 10
hiệu. Các Đại Bồ tát cung kính vây quanh, thân tướng sắc sáng như núi vàng
ròng, như đống trân bảo lớn họp lại vì cả đại chúng rộng nói chánh pháp. Chẳng
trước, giữa và sau, từ nghĩa rất khéo léo, lời nói giải thoát đầy đủ tánh chất
thanh tịnh như thật chẳng mất. Vì sao gọi chẳng mất? Vì không mất đất, nước,
gió, lửa, không mất dục giới, sắc giới, vô sắc giới, không mất sắc thọ tưởng
hành thức. Này Bửu Nguyệt! Đức Phật ấy thành Phật đến nay đã hơn 60 ức kiếp.
Cõi Đức Phật kia có ngày đêm như cõi ta, nhưng năm tháng ngày giờ cõi Diêm Phù
Đề này chỉ mượn để nói kiếp thọ cõi ấy thôi. Ánh sáng Đức Phật ấy thường chiếu
khắp thế giới, mỗi lần thuyết pháp làm cho vô lượng vô biên ngàn muôn ức A Tăng
Kỳ chúng sanh, trụ vô sanh pháp nhẫn còn nhiều hơn những người trụ sơ nhẫn, đệ
nhị, đệ nhẫn ở xứ này. Này Bửu Nguyệt! Phật kia có năng lực bản nguyện to lớn,
nếu chúng sanh ở phương khác, ở trước Phật kia gieo trồng căn lành, Đức Phật ấy
chỉ dùng ánh sáng chạm vào thân người ấy liền được vô sanh pháp nhẫn.

Này
Bửu Nguyệt! Năng lực bản nguyện của chư Phật này rất to lớn nếu thiện nam và
thiện nữ nào nghe danh hiệu Phật ấy tin nhận liền được không lui sụt ngôi vô
thượng chánh đẳng chánh giác còn 9 Đức Phật kia cũng có bản nguyện và năng lực
như vậy. Nay xin giải thuyết Danh hiệu chư Phật và danh hiệu Quốc độ.

–
Phật Thiện Đức: Đức của Ngài thuần thiện, hoàn toàn an lạc, khác hơn phước đức
Chư Thiên, Long Thần làm mê lầm và não loạn chúng sanh.

–
Phật Chiên Đàn Đức: ở về phía nam cách đây vô lượng vô biên hằng hà sa cõi
Phật, có thế giới tên Hoan Hỷ, Phật hiệu Chiên Đàn Đức, hiện nay đang thuyết
pháp, ví như hương Chiên Đàn trong mát. Danh xưng Đức Phật kia được nghe như
hương Chiên Đàn toả khắp, dù ở rất xa nghe danh cũng diệt trừ được lửa nóng Ba
độc của tất cả chúng sanh, làm cho được mát mẻ.

–
Phật Vô Lượng Minh: ở phía Tây cách đây vô lượng vô biên hằng hà sa các cõi
Phật có thế giới tên là Thiện Thập, Đức Phật hiệu là Vô Lượng Minh, nay hiện
đang thuyết pháp thân Đức Phật ấy toả ra, ánh sáng và Trí Huệ sáng suốt, vô
lượng vô biên.

–
Phật Tướng Đức: ở về phía Bắc cách đây vô lượng vô biên hằng hà sa các cõi Phật
có một thế giới tên là Bất Khả Dộng, Phật hiệu là Tướng Đức hiện nay đang
thuyết pháp. Phật ấy Phước Đức cao rộng như tướng Bảo Tràng.

–
Phật Vô Ưu Đức: ở về phía Đông Nam cách đây vô biên hằng hà sa cõi Phật, có thế
giới tên là Nguyệt Minh, Phật hiệu là Vô Ưu Đức hiện nay đang thuyết pháp. Đức
Phật ấy có thần Đức làm cho người trời không có ưu sầu.- Phật Bảo Thí: ở về
phía Tây Nam cách đây vô lượng vô biên hằng hà sa cõi Phật có thế giới tên là
Chúng Tướng, Phật hiệu là Bảo Thí hiện nay đang thuyết pháp. Đức Phật ấy dùng
căn lực vô lậu làm con đường giác ngộ, thường thí cho tất cả chúng sanh.

–
Phật Hoa Đức: ở về phía Tây Bắc cách đây vô biên hằng hà sa cõi Phật có thế
giới tên là Chúng âm, Phật hiệu Hoa Đức hiện nay đang thuyết pháp. Đức Phật ấy
sắc thân như diệu Hoa, công đức vô lượng.

–
Phật Tam Thừa Hạnh: ở về phía Đông Bắc cách đây vô biên hằng hà sa cõi Phật, có
thế giới tên là An ổn, Phật hiệu Tam Thừa Hạnh, hiện nay đang thuyết pháp. Đức
Phật ấy thường nói về Thanh văn hạnh, Bích Chi Phật hạnh, Chư Bồ tát hạnh. Có
người nói thuyết pháp làm bậc thượng, trung, hạ đều tinh tấn, nên hiệu là Tam
Thừa Hạnh.

–
Phật Minh Đức: ở về phương dưới cách đây vô lượng vô biên hằng hà sa cõi Phật
có thế giới tên Quảng Đại. Phật hiệu Minh Đức hiện đang nói pháp. Ngài danh
minh, thân minh, trí huệ minh, bảo thọ quang minh, đây là các thứ minh thường
chiếu thế gian.

–
Phật Quảng Chúng Đức: ở về phương trên cách đây vô lượng vô biên hằng hà sa cõi
Phật, có thế giới tên là Chúng Nguyệt, Đức Phật hiệu là Quảng Chúng Đức, hiện
nay đang thuyết pháp. Đức Phật ấy có các đệ tử Phước đức quảng đại, nên hiệu là
Quảng Chúng Đức. Đây là mười vị Phật trong 10 phương, Phật Thiện Đức ở trước và
Phật Quảng Chúng Đức ở cuối. Nếu người nào nhất tâm xưng niệm danh hiệu, liền
được không lui sụt quả vị vô thượng Bồ đề. Như kệ nói:

Nếu có người được nghe,

Nói tên chư Phật đây,

Liền được vô lượng đức,

Như vì Bảo Nguyệt nói.

Ta lễ chư Phật này,

Nay hiện ở mười phương,

Người nào xưng danh hiệu,

Liền được không thối chuyển.

– Phương Đông cõi
vô ưu,

Phật danh hiệu Thiện Đức

Sắc tướng như núi vàng,

Tiếng đồn không biên giới.

Nếu người nghe danh Ngài,

Liền được chẳng thối chuyển,

Con nay cung kính lễ,

Nguyện dứt hết ưu não.

– Phương Nam cõi hoan
hỷ,

Phật hiệu Chiên Đàn Đức,

Mặt sáng như trăng tròn,

Ánh sáng không hạn lượng.

Diệt hết cát nhiệt não,

Và Tam độc chúng sanh,

Nghe tên được bất thối

Nên con cúi đầu lễ.

– Tây phương thế giới
Thiện,

Phật hiệu Vô Lượng Minh,

Thân sáng trí huệ sáng,

Chiếu khắp vô biên cõi.

Nếu người nào nghe danh,

Liền được chẳng thối chuyển.

Con nay cúi đầu lễ,

Nguyện thoát vòng sanh tử.

– Phương Bắc cõi vô
Đọng,

Phật hiệu là Tướng Đức.

Thân đầy đủ tướng hảo,

Và dùng tự trang nghiêm.

Xô dẹp chúng ma oán,

Khéo dạy Chư Nhơn Thiên,

Nghe danh được bất thối.

Nên con cúi đầu lễ.

– Đông Nam cõi Nguyệt
Minh,

Có Phật hiệu Vô Ưu,

Ánh sáng hơn nhật nguyệt,

Người gặp dứt não phiền.

Thường vì chúng thuyết Pháp,

Trừ hết khổ trong ngoài,

Phật mười phương ca ngợi,

Cho nên con
đảnh lễ.

– Tây Nam cõi Chúng Tướng,

Phật hiệu là
Bảo Thí,

Thường dùng
các Pháp bảo,

Rộng thí
khắp tất cả.

Chư thiên
đầu diện lễ,

Mũ báu để
dưới chân,

Con nay dùng năm lễ,

Nương về Phật Bảo Thí.

– Tây Bắc cõi Chúng Âm,

Phật hiệu là Hoa Đức,

Các cây báu trong nước,

Diễn nói Diệu pháp âm.

Thường đan Hoa thất giác,

Trang nghiêm cho chúng sanh,

Tướng bạch hào như nguyệt,

Con nay đầu mặt lễ.

– Đông Bắc cõi an ổn,

Do các báu
họp thành,

Phật hiệu
Tam Thừa Hạnh,

Vô lượng
tướng nghiêm thân.

Ánh trí huệ
vô lượng,

Hay phá tối
vô minh

Chúng sanh
không ưu não,

Nên con cúi
đầu lễ.

– Hướng trên cõi Chúng Nguyệt,

– Dùng các báu trang nghiêm,

Chúng Thanh
Văn Đại Đức,

Bồ tát vô số
lượng.

Sư tử trong các Thánh,

Hiệu là Quảng Chúng Đức,

Các ma đều
lo sợ,

Cho nên cúi
đầu lễ.

– Phương dưới cõi Quảng Đại,

Phật hiệu là
Minh Đức,

Thân tướng
đẹp siêu tuyệt,

Núi vàng kim
phù đàn.

Thường lấy
nhật trí huệ,

Nở các hoa
thiện căn.

Cõi báu rất
rộng lớn,

Nên con cúi
đầu lễ.

Quá khứ vô
số kiếp,

Có Phật hiệu
Hải Đức,

Các Phật
hiện tại này,

Đều từ đó
phát nguyện.

Sống lâu
kiếp vô lượng,

Ánh sáng
chiếu vô cùng,

Quốc độ rất
thanh tịnh,

Nghe tên chắc thành Phật.

Nay hiện ở mười phương,

Đầy đủ cả thập lực,

Cho nên cúi
đầu lễ,

Tối cao của
Trời người.

Hỏi: Chỉ nghe danh hiệu của mười Phật này, gìn giữ tại
tâm liền được không thối chuyển vô thượng chánh đẳng chánh giác. Như vậy có
danh hiệu Phật và Bồ tát nào người chấp trì thì được không thối chuyển chăng?

Đáp: Đức Phật A Di Đà,

Với các đại Bồ tát,

Xưng danh
nhất tâm nhớ,

Cũng được
chẳng thối chuyển.

Ngoài danh hiệu Phật A Di Đà, cũng nên cung kỉnh lễ
bái xưng danh chư Phật sau đây: Phật Vô Lượng Thọ, Phật Thế Tự Tại Vương,
Phật Sư Tử Ý, Phật Pháp Ý, Phật Phạm Tướng, Phật Thế Tướng, Phật Thế Diệu, Phật
Từ Bi, Phật Thế Vương, Phật Nhơn Vương, Phật Nguyệt Đức, Phật Bửu Đức, Phật
Tướng Đức, Phật Đại Tướng, Phật Châu Cái, Phật Sư Tử Phát, Phật Phá Vô Minh,
Phật Trí Hoa, Phật Đa Ma La Bạt Chiên Đàn Hương, Phật Trì Đại Công Đức, Phật Vũ
Thất Bửu, Phật Siêu Dũng, Phật Ly Sân Hận, Phật Đại Trang Nghiêm, Phật Vô
Tướng, Phật Bảo Tạng, Phật Đức Đảnh, Phật Đa Già La Hương, Phật Chiên Đàn
Hương, Phật Liên Hoa Hương, Phật Trang Nghiêm Đạo Lộ, Phật Long Cái, Phật Vũ
Hoa, Phật Tán Hoa, Phật Hoa Quang Minh, Phật Nhật Âm Thinh, Phật Tệ Nhật
Nguyệt, Phật Lưu Ly Tạng, Phật Phạm Âm, Phật Tịnh Minh, Phật Kim Tạng, Phật
Tu Di Đảnh, Phật Sơn Vương, Phật Âm Thinh Tự Tại, Phật Tịnh Nhãn, Phật Nguyệt
Minh, Phật Như Tu Di Sơn, Phật Nhật Nguyệt, Phật Đắc Chúng, Phật Hoa Sanh, Phật
Phạm Âm Thuyết, Phật Thế Chủ, Phật Sư Tử Hạnh, Phật Diệu Pháp Ý Sư Tử Hống,
Phật Châu Bảo các San Hộ Sắc, Phật Phá Si Ái Ám, Phật Thủy Nguyệt, Phật Chúng
Hoa, Phật Khai Trí Huệ, Phật Trì Tạp Bảo, Phật Bồ Đề, Phật Hoa Siêu Xuất, Phật
Chơn Lưu Ly Minh, Phật Đăc Chánh Huệ, Phật Dõng Kiên, Phật Ly Xiểm Khúc, Phật
Trì Ác Căn Tài, Phật Đại Hương, Phật Đạo Anh, Phật Thủy Quang, Phật Hải Vân Huệ
Du, Phật Đức Đảnh Hoa, Phật Hoa Trang Nghiêm, Phật Nhật Âm Thinh, Phật
Nguyệt Thắng, Phật Lưu Ly, Phật Phạm Thinh, Phật Quang Minh, Phật Kim Tạng, Phật
Sơn Đảnh, Phật Âm Vương, Phật Long Thắng, Phật Vô Nhiễm, Phật Tịnh Diện,
Phật Nguyệt Diện, Phật Như Tu Di, Phật Uy Thế, Phật Nhiên Đăng, Phật Nam Thắng,
Phật Thiện Đức, Phật Hỷ Âm, Phật Long Thắng, Phật Ly Cấu Minh, Phật Sư
Tử, Phật Vương Vương, Phật Lực Thắng, Phật Hoa Xỉ, Phật Vô Úy Minh, Phật Hương
Đỉnh, Phật Phổ Hiền, Phật Phổ Hoa, Phật Thật Tướng…

Chư Phật Thế Tôn này hiện ở các thế giới thanh tịnh
trong mười phương đều nên xưng danh nhớ niệm. Bổn nguyện của Phật A Di Đà là
“nếu người nào niệm danh hiệu ta, chắc được trở về cõi Tịnh độ của ta,
chắc được quả vô thượng chánh đẳng chánh giác”. Vì thế, chúng ta cần nên
nhớ niệm Phật A Di Đà. Có bài kệ xưng tán:

-Trí Huệ Vô
Lượng Quang,

Thân như núi
chơn Kim.

Con nay thân khẩu
ý,

Chấp tay cúi đầu lễ.

-Ánh sáng sắc vàng chói,

Soi khắp các thế giới,

Theo vật thêm vẻ
đẹp,

Nên con cúi đầu lễ.

-Nếu người sắp lâm
chung,

Được sanh về nước kia,

Liền đủ vô lượng
đức,

Nên con quy mạng lễ.

-Người thường niệm Phật kia,

Sức uy đức vô lượng,

Lúc ấy vào đại định,

Nên nay con thường niệm.

-Người nước kia mạng
chung,

Dù phải chịu các khổ,

Không vào cõi địa ngục,

Nay con quy mạng lễ.

-Nếu người sanh nước
kia,

Không vào ba đường dữ,

Và nẽo A Tu
La,

Con nay quy mạng lễ.

-Người trời thân đồng
nhau,

Cũng như đỉnh núi vàng,

Chỗ đến đều thù
thắng,

Nên con đầu mặt lễ.

-Người sanh về nước kia,

Đủ thiên nhãn, nhĩ thông,

Mười phương dạo vô ngại,

Cúng dường Thánh Trung Tôn.

-Chúng sanh cõi nước
kia,

Thần biến và tâm thông,

Cũng đủ trí túc
mệnh,

Cho nên quy mạng lễ.

-Người sanh về nước kia,

Không ngã và ngã sở,

Không sanh tâm kia đây,

Cho nên cúi
đầu lễ.

-Vượt khỏi
ngục ba cõi,

Mắt như cánh sen tươi,

Chúng Thanh văn vô
lượng,

Cho nên cúi
đầu lễ.

-Chúng sanh
cõi nước kia,

Tánh họ đều
nhu hòa,

Tự nhiên
hành thập thiện,

Cúi đầu lễ
Pháp vương.

-Từ thiện
sanh sáng sạch,

Số vô lượng
vô biên,

Phước huệ
đều bậc nhất,

Cho nên con
qui mạng.

-Nếu người
muốn làm Phật,

Lòng niệm A
Di Đà,

Lúc ấy Phật
hiện thân,

Cho nên con quy mạng.

-Sức bổn nguyện Phật
kia,

Các Bồ tát mười phương,

Đến cúng dường nghe
pháp,

Cho nên con
đảnh lễ.

-Các Bồ tát
cõi kia,

Đầy đủ các
tướng hảo,

Dùng tự
trang nghiêm mình,

Con nay qui mạng lễ.

-Các Đại Bồ tát
kia,

Mỗi ngày có ba thời,

Cúng dường 10 phương Phật,

Cho nên con đảnh lễ.

-Nếu người gieo căn lành,

Nghi thì hoa không nở,

Người lòng tin trong
sạch,

Hoa nở thời thấy Phật.

-Phật hiện tại mười
phương,

Dùng các thứ nhơn duyên,

Khen công đức Phật kia,

Con nay quy mạng lễ.

-Cõi kia trang nghiêm
đẹp,

Đẹp hơn cả Thiên cung,

Công đức dày vô lượng,

Nên con lễ chân Phật.

-Chân Phật ngàn xoáy
đẹp,

Mềm mại sắc hoa sen,

Người thấy đều vui
vẻ,

Đầu mặt lễ chân Phật.

-Lông sáng giữa chân
mày,

Cũng như trăng trong sáng,

Thêm nhiều sắc mặt đẹp,

Đầu mặt lễ chân Phật.

-Nguyên khi tu hạnh
Phật,

Làm những điều kỳ diệu,

Như các kinh đã
nói,

Đầu mặt cúi đầu lễ.

-Lời nói của Phật
kia,

Phá trừ các gốc tội.

Lời đẹp nhiều ích lợi,

Con nay cúi đầu lễ.

-Dùng lời nói đẹp
đẽ,

Dứt bệnh khổ được vui.

Đã độ nay còn độ,

Cho nên cúi
đầu lễ.

-Bậc Đạo sư
trời người,

Trời người
cung kính lễ.

Mão bảy báu
trân châu,

Cho nên con quy mạng.

-Tất cả chúng Hiền
Thánh,

Và các chúng trời người,

Cùng nhau khắp nương
về,

Cho nên con kinh lễ.

-Nương thuyền chánh đạo kia,

Vượt qua biển nguy hiểm,

Độ mình cùng độ người,

Cúi lễ đấng tự tại.

-Chư Phật vô lượng kiếp,

Tán dương công đức ấy,

Cũng còn không thể hết,

Nương về bậc thanh tịnh,

-Con nay cũng như
thế,

Xưng tán đức vô lượng,

Dùng phước đức nhân duyên,

Xin Phật thường nhớ con.

-Con đời này đời trước,

Có phước đức nhiều ít,

Nguyện con ở chỗ Phật,

Tâm thường được thanh tịnh.

-Dùng phước nhân duyên
này,

Được công đức thượng diệu,

Nguyện các loài chúng sanh,

Đều sẽ được như thế.

Lại
cũng nên niệm Phật Tỳ Bà Thi, Phật Thi Khí, Phật Tỳ Thư Bà Phục, Phật Câu Lâu
San Đề, Phật Ca Na Ca Mâu Ni, Phật Ca Diếp, Phật Thích Ca Mâu Ni, và đời vị lai
Phật Di Lặc, đều cần phải nhớ niệm lễ bái. Có bài kệ xưng tán:

– Thế Tôn Tỳ Bà
Thi,

Chẳng lo dạo dưới cây

Thành tựu nhất
thiết trí,

Các công đức vi
diệu,

Chánh quán khắp
thế gian,

Tâm liền được
giải thoát.

Con nay gieo năm
vóc,

Nương về đấng vô
thượng.

– Phật Thi Khí ThếTôn,

Ở nơi Na Tha
Lợi,

Ngồi dưới cây đạo tràng,

Thành tựu quả chánh giác.

Thân sắc không ai sánh,

Như núi vàng sáng rực.

Con nay quy mạng
lễ,

Đấng vô thượng ba
cõi,

– Tỳ Thư Bà Thế
Tôn,

Ngồi dưới cây Ta La,

Tự nhiên được
thông đạt,

Tất cả trí huệ
sâu,

Ở trong hàng trời
người,

Không ai so sánh
kịp,

Cho nên con quy
mạng.

Bậc giác ngộ tối
thắng,

– Phật Ca Cầu Phú
Đại,

Được vô thượng chánh giác,

Chứng diệu quả
Niết bàn,

Dưới cây Thi Lợi
Sa,

Thành tựu trí huệ
lớn,

Vĩnh viễn thoát
sanh tử,

Con nay quy mạng
lễ,

Đấng Thế Tôn đệ
nhất.

– Câu Na Hàm Mâu Ni,

Bậc Đại
Thánh vô thượng,

Ngồi dưới cây ưu đàm,

Thành tựu vô thượng đạo,

Thông đạt tất cả pháp,

Không lường, không bờ mé,

Cho nên con quy mạng,

Bậc vô thượng thứ
nhất.

– Phật Thế Tôn Ca
Diếp,

Mắt như đôi hoa sen,

Dưới gốc Câu Lâu
Đa

Được chứng thành
Phật đạo,

Qua lại trong ba
cõi,

Bước đi như tượng
vương,

Con nay tự quy
y.

Cúi đầu kính đảnh
lễ.

– Phật Thích Ca Mâu
Ni,

Dưới gốc cây Bồ Đề,

Hàng phục các ma
oán,

Thành tựu đạo vô
thượng,

Khuôn mặt như
trăng sáng,

Trong sạch chẳng
bụi nhơ,

Con nay cúi đầu
lễ.

Đấng dõng mãnh
thứ nhất.

– Đương lai Phật Di
Lặc,

Ngồi dưới cây Long Hoa,

Thành tựu tâm
quảng đại,

Tự nhiên được
Phật đạo,

Công đức rất kiên
cố,

Không có ai hơn được,

Vì thế con quy
y,

Vua diệu pháp vô
thượng.

Lại
có Phật Đức Thắng, Phật Phổ Minh, Phật Thắng Địch, Phật Vương Tướng, Phật Tướng
Vương, Phật Vô Lượng Công Đức Minh Tự Tại Vương, Phật Dược Vương Vô Ngại, Phật
Bảo Du Hành, Phật Bảo Hoa, Phật An Trụ, Phật Sơn Vương cũng nên ức niệm cung
kỉnh lễ bái, có bài kệ xưng tán:

– Trong thế giới Vô
Thắng,

Có Phật hiệu Đức
Thắng,

Con nay cúi đầu
lễ,

Cả Pháp bảo Tăng
bảo.

– Thế giới tùy ứng hỷ,

Có Phật hiệu Phổ Minh,

Con nay tự quy y,

Cả Pháp bảo Tăng
bảo.

– Trong thế giới Phổ
Hiền,

Có Phật hiệu Thắng Địch,

Con nay quy mạng
lễ,

Cả Pháp bảo Tăng
bảo.

– Thế giới Thiện Tịnh Tập,

Phật hiệu Vương
Tràng Tướng,

Con nay cúi đầu
lễ,

Cả Pháp bảo Tăng
bảo.

– Thế giới Ly Cấu Tập,

Sáng Công Đức Vô Lượng,

Tự tại khắp 10
phương,

Cho nên cúi đầu
lễ.

– Trong thế giới không
tối,

Phật Vô Ngại Dược Vương,

Con nay đầu mặt
lễ,

Cả Pháp bảo Tăng
bảo.

– Trong thế giới Kim
Tập,

Phật hiệu Bảo Du Hành,

Con nay đầu mặt
lễ,

Cả Pháp bảo Tăng
bảo.

– Cõi Mỹ Hoa Bảo
Âm,

Có Đức Phật An Vương,

Con nay đầu mặt
lễ.

Cả Pháp bảo Tăng
bảo.

– Các Như Lai như
thế,

Trụ các Cõi Hướng Đông,

Con dùng tâm cung
kỉnh,

Xưng dương quy
mạng lễ.

– Cúi mong các Như Lai,

Thương xót gia hộ
con,

Hiện thân trước
mặt con,

Làm mắt con được
thấy.

Lại
kế đó là Chư Phật trong ba đời quá khứ, hiện tại, vị lai cũng nên nhớ niệm,
cung kính lễ bái. Có bài kệ xưng tán rằng:

– Chư Phật đời quá khứ,

– Hàng phục các ma oán,

Dùng sức đại trí
huệ,

Lợi khắp cả quần
sanh.

Các chúng sanh
lúc ấy,

Đều hết lòng cúng
dường,

Cung kính và xưng
tán,

Cho nên con
đảnh lễ.

– Ở mười phương hiện tại,

Chư Phật
nhiều vô kể,

Số ấy như hằng sa,

Không lượng, không bờ mé.

Thương xót các chúng sanh,

Thường chuyển xe Diệu Pháp,

Cho nên con cung kỉnh,

Qui mạng cúi đầu lễ.

– Chư Phật đời vị lai,

Thân sắc như
núi vàng,

Ánh sáng vô số lượng,

Các tướng tự trang nghiêm,

Ra đời độ chúng sanh,

Sẽ vào cõi Niết bàn,

Các Thế Tôn như thế,

Con nay cúi đầu lễ.

Lại
nên nhớ niệm các Đại Bồ tát như: Bồ tát Thiện Ý, Bồ tát Thiẹn Nhãn, Bồ tát Văn
Nguyệt, Bồ tát Thi Tỳ Vương, Bồ tát Nhất Thiết Thắng, Bồ Tát Tri Đại Địa, Bồ
Tát Đại Dược, Bồ Tát Cưu Xá, Bồ Tát A Ly Niệm Di, Bồ Tát Đảnh Sanh Vương, Bồ
Tát Hỷ Kiến, Bồ Tát Tước Đa La, Bồ Tát Tát Hòa Đàn, Bồ Tát Trường Thọ Vương, Bồ
Tát Xằn Đề, Bồ Tát Di Lam, Bồ Tát Diệm Đăng, Bồ Tát Nguyệt Cái, Bồ Tát Minh
Thủ, Bồ Tát Pháp Thủ, Bồ Tát Thành Lợi, Bồ Tát Di Lặc, Bồ Tát Kim Cang Tạng, Bồ
Tát Kim Cang Thủ, Bồ Tát Vô Cấu Tạng, Bồ Tát Vô Cấu Xưng, Bồ Tát Trừ Nghi, Bồ
Tát Vô Câu Đức, Bồ Tát Võng Minh, Bồ Tát Vô Lượng Minh, Bồ Tát Đại Minh, Bồ Tát
Vô Tận Ý, Bồ Tát Ý Vương, Bồ Tát Vô Biên Ý, Bồ Tát Nhật Âm, Bồ Tát Nguyệt Âm,
Bồ Tát Mỹ Âm, Bồ Tát Mỹ Âm Thinh, Bồ Tát Đại Âm Thinh, Bồ Tát Kiên Tinh Tấn, Bồ
Tát Thường Kiên, Bồ Tát Kiên Phát, Bồ Tát Trang Nghiêm Vương, Bồ Tát Thường Bi,
Bồ Tát Thường Bất Khinh, Bồ Tát Pháp Thượng, Bồ Tát Pháp Ý, Bồ Tát Pháp Hỷ, Bồ
Tát Pháp Thư, Bồ Tát Pháp Tích, Bồ Tát Phát Tinh Tấn, Bồ Tát Trí Huệ, Bồ Tát
Tịnh Oai Đức, Bồ Tát Na La Diên, Bồ Tát Thiẹn Tư Duy, Bồ Tát Pháp Tư Duy, Bồ
Tát Bạt Đà Bà La, Bồ Tát Pháp Ích, Bồ Tát Cao Đức, Bồ Tát Sư Tử Du Hành, Bồ Tát
Hỷ Căn, Bồ Tát Thương Bảo Nguyệt, Bồ Tát Bất Hư Đức, Bồ Tát Long Đức, Bồ Tát
Văn Thù Sư Lợi, Bồ Tát Diệu Âm, Bồ Tát Vân Âm, Bồ Tát Thắng Ý, Bồ Tát Chiếu
Minh, Bồ Tát Dũng Chúng, Bồ Tát Thắng Chúng, Bồ Tát Oai Nghi, Bồ Tát Sư Tử Ý,
Bồ Tát Thượng Ý, Bồ Tát Ích Ý, Bồ Tát Tăng Ý, Bồ Tát Bửu Minh, Bồ Tát Huệ Đảnh,
Bồ Tát Nhạo Thuyết Đỉnh, Bồ Tát Hữu Đức, Bồ Tát Quán Tự Tại Vương, Bồ Tát Đà La
Ni Tự Tại Vương, Bồ Tát Đại Tự Tại Vương, Bồ Tát Vô Ưu Đức, Bồ Tát Bất Hư Kiến,
Bồ Tát Ly Ác Đạo, Bồ Tát Nhất Thế Dũng Kiện, Bồ Tát Phá Ám, Bồ Tát Công Đức
Bửu, Bồ Tát Hoa Uy Đức, Bồ Tát Kim Anh Lạc Minh Đức, Bồ Tát Ly Chư Ám Cải, Bồ
Tát Tâm Vô Ngại, Bồ Tát Nhất Thế Hanh Tịnh, Bồ Tát Đẳng Kiến, Bồ Tát Bất Đẳng
Kiến, Bồ Tát Tam Muội Du Hí, Bồ Tát Pháp Tự Tại, Bồ Tát Pháp Tướng, Bồ Tát Minh
Trang Nghiêm, Bồ Tát Đại Trang Nghiêm, Bồ Tát Bảo Đảnh, Bồ Tát Bảo Án Thư, Bồ
Tát Thường Cử Thư, Bồ Tát Thường Hạ Thư, Bồ Tát Thường Thám, Bồ Tát Thường Hỷ,
Bồ Tát Hỷ Vương, Bồ Tát Đắc Biện Tài Âm Thinh, Bồ Tát Hư Không Lôi Âm, Bồ Tát
Trì Bảo Cự, Bồ Tát Dũng Thí, Bồ Tát Đế Võng, Bồ Tát Mã Quang, Bồ Tát Không Vô
Ngại, Bồ Tát Bảo Thắng, Bồ Tát Thiên Vương, Bồ Tát Phá Ma, Bồ Tát Diệu Đức, Bồ
Tát Tự Tại, Bồ Tát Đảnh Tướng, Bồ Tát Xuất Quá, Bồ Tát Sư Tử Hẩu, Bồ Tát Vân
Âm, Bồ Tát Năng Thắng, Bồ Tát Sơn Tướng Tràng Vương, Bồ Tát Hương Tượng, Bồ Tát
Đại Hương Tượng, Bồ Tát Bạch Hương Tượng, Bồ Tát Thường Tinh Tấn, Bồ Tát Bất
Hưu Tức, Bồ Tát Diệu Sanh, Bồ Tát Hoa Trang Nghiêm, Bồ Tát Quan Thế Âm, Bồ Tát
Đắc Đại Thế, Bồ Tát Thủy Vương, Bồ Tát Sơn Vương, Bồ Tát Bảo Thí, Bồ Tát Phá
Ma, Bồ Tát Trang Nghiêm Quốc Độ, Bồ Tát Kim Kế, Bồ Tát Châu Kế. Các Đại Bồ Tát
như thế, đều nên nhớ niệm, cung kỉnh lễ bái cầu được bất thối chuyển.

Hỏi: Chỉ nhớ niệm Phật A Di Đà và Chư Phật mười phương và niệm
các Bồ Tát được Bất thối, lại có những phương tiện khác chăng?

Đáp: Cầu được Bất thối chẳng những chỉ nhớ niệm xưng danh, lễ
kỉnh mà thôi, cũng cần ở trước Chư Phật sám hối, khuyến thỉnh, tùy hỉ và hồi
hướng.

Hỏi: Việc sám hối, khuyến thỉnh, tùy hỉ, hồi hướng như thế nào?

Đáp:

– Vô lượng Phật mười phương,

Chỗ biết khắp tất cả,

– Con nay ở trước Phật,

Phát lồ các tội ác.

– Ba ba thành chín thứ,

Từ ba phiền não khởi,

– Thân này và thân trước,

Tội ấy đều sám hối.

– Ở trong ba đường dữ,

Nếu bị chịu nghiệp báo,

– Nguyện ở thân đời này,

– Không chịu vào ác đạo.

Nói
chư Phật mười phương là chỉ tất cả chư Phật hiện tại mạng căn thành tựu chưa
nhập Niết Bàn. Mười phương chỉ 4 phương, bốn vị và trên, dưới. Phát lồ là ở
trước chỗ Phật phát lồ tất cả tội không có che dấu, sau đó không còn làm lại,
như đê ngăn nước. Tội ác là chỉ những người không có trí huệ, nên phần nhiều
phạm các tội ác, nếu không có pháp lành hoặc lặn vào vô ký. Ba Ba thứ là Thân,
Khẩu, ý sanh ra điều ác sẽ bị hiện báo, sanh báo, hậu báo, do tự làm ác, dạy
người làm ác, thấy người làm ác vui theo. Từ ba thứ phiền não, khởi ba thứ
phiền não thì thuộc về hệ dục giới, sắc giới, vô sắc giới. Nếu giúp tham dục
phiền não, sân nhuế phiền não, ngu si phiền não, thì có phiền não thượng,
trung, và hạ gọi là Ba Ba thứ.

Thân
này và thân trước, tội ấy sám hối hết là chỉ chỗ tạo các ác nghiệp đời
này và đời trước đều sám hối hết không còn thừa. Nói địa ngục là chỉ tám thứ
địa ngục nóng và mười thứ địa ngục lạnh. Súc sanh là những loài sanh trên đất,
sanh dưới nước, hoặc hai chân, hoặc nhiều thân, hoặc không chân. Ngạ quỷ là
những quỷ đói, có loài ăn đờm dãi, có loài ăn than lửa, có loài ăn máu mủ, cứt
đái. Nếu người hành nghiệp tham sân si, ứng hợp với loài nào thì theo 3 đường
thọ nhạn kiếp khổ. Nguyện cho được thân này, nếu có thân sau không thọ các thân
Địa ngục, ngạ quỷ súc sanh.

Lại
nữa, Phật dạy pháp sám hối: “Nếu Bồ tát muốn sám hối tội, phải nói lơì này:
Con hiện nay ở trong thế giới mười phương Chư Phật được vô thượng chánh đẳng
chánh giác, chuyển bánh xe pháp, rưới mưa pháp, đánh trống pháp, thổi loa pháp,
lập pháp tràng, đem pháp bố thí khắp cả chúng sanh, phần nhiều được lợi ích và
an ổn. Các ngài thương xót thế gian, làm lợi ích trời người. Con nay dùng thân
khẩu ý, đầu mặt lễ dưới chân của Chư Phật hiện tại. Chư Phật biết rõ thấy rõ,
các ngài làm con mắt của thế gian, đèn thế gian. Con từ vô thỉ sanh tử đến nay
đã tạo tội nghiệp là tham dục, sân hận, ngu si bức bách. Hoặc không biết Phật,
không biết Pháp, không biết Tăng, hoặc không biết tội phước, hoặc thân khẩu ý
tạo nhiều thứ tội, hoặc dùng ác tâm làm thân Phật ra máu, hoặc hủy diệt chánh
pháp, hoặc phá hoại Tăng chúng, giết bậc A La Hán, hoặc tự mình làm mười điều
bất thiện, hoặc bảo người khác làm, hoặc thấy người làm mà vui theo.

Nếu
đối với chúng sanh có những lời hung ác, nếu dùng những lời khinh dối hại
người, dùng các tà hạnh não loạn chúng sanh, hoặc không hiếu dưỡng cha mẹ, hoặc
trộm đồ vật trong tháp, hoặc trộm Tăng vật bốn phương, Phật nói Kinh giới hoặc
có hủy phá chống trái với Hòa Thượng A Xà Lê. Nếu thấy người phát Thanh văn
thừa, Bích Chi Phật thừa liền dùng lời hung ác hủy nhục, khinh tiện, sân hận,
tật đố. Ở chỗ Phật hoặc dùng lời ác khẩu, hoặc nói chánh pháp là phi pháp, hoặc
nói phi pháp là chánh pháp. Nay đem tội này đối với chư Phật hiện tại, các ngài
đều thấy và chứng biết, con nay xin đem các tội ấy phát lồ không dám che dấu,
từ nay về sau con không dám làm lại.

Nếu
con có tội đáng đọa vào địa ngục, súc sanh, ngạ quỷ, A Tu La, không gặp Tam
bảo, sanh ở chỗ nạn, con nguyện đem tội này, đời nay hiện chịu quả báo, như chư
Bồ tát quá khứ cầu đạo Phật, sám hối tội ác nghiệp, con nay cũng như vậy phát
lồ sám hối chẳng dám che đậy, từ đây về sau không dám làm lại nữa. Nếu hiện nay
các Bồ tát cầu Phật đạo sám hối tội nghiệp ác, con cũng như thế phát lồ sám
hối, không dám che đậy, từ đây về sau không dám làm lại nữa. Như Bồ tát vị lai
cầu Phật đạo sám hối tội nghiệp ác con cũng như thế, phát lồ sám hối, không dám
che đậy, từ đây về sau không dám làm lại nữa. Như chư Bồ tát quá khứ, hiện tại,
vị lai cầu Phật đạo sám hối tội nghiệp ác, đã sám hối nay sám hối, sẽ sám hối,
con cũng như thế mà sám hối tội nghiệp ác, không dám che đậy, từ đây về sau
không dám tạo lại nữa.

Hỏi: Đã được nghe pháp sám hối còn việc khuyến thỉnh thế nào?

Đáp:

Tất cả Phật mười
phương,

Hiện tại thành đạo Phật,

Con xin chuyển pháp luân,

An lạc các chúng sanh.

Tất cả mười phương
Phật,

Nếu muốn bỏ thọ mạng,

Con nay đầu mặt
lễ,

Cúi xin được ở lâu.

Chuyển
pháp luân là nói về ba lần chuyển thành 12 tướng của bốn thánh đế: Khổ, tập,
diệt, đạo. Chuyển thứ nhất là thị chuyển (đây là) đây là Khổ, đây là Tập, đây
là Diệt, đây là Đạo. Chuyển thứ hai là khuyến chuyển (khuyên nên), Khổ đế
khuyên nên biết, Tập đế nên đoạn, Diệt đế nên chứng, Đạo đế nên tu. Chuyển thứ
ba là chứng chuyển (đã chứng). Khổ đế ta đã biết, Tập đế ta đã đoạn, Diệt đế ta
đã chứng, Đạo đế ta đã tu. Đây gọi là ba chuyển Pháp luân. Lại có người cho
rằng Thanh văn thừa, Bích Chi Phật thừa và Đại thừa đây gọi là Pháp luân giải
thuyết. Đây gọi là nghĩa của ba thừa gọi là chuyển Pháp luân.

An
lạc các chúng sanh là làm cho chúng sanh đời này và đời sau được thanh tịnh an
lạc vào ba thừa mới gọi là an lạc, còn ngũ dục lạc chỉ có khổ nên không gọi là
an lạc. Người thỉnh Phật chuyển pháp luân là làm cho chúng sanh nhận được cái
vui Niết Bàn, nếu chưa được Niết Bàn thì làm cho được thế gian lạc, nên nói
sống lâu an lạc, vì nhận nghiệp báo nhơn duyên nên mạng căn liên tục được trụ
thế, như việc biến hóa, tùy theo chỗ làm của Tâm nghiệp mà trụ. Tâm nghiệp
ngưng thì dứt. Khuyến thỉnh là dùng lòng chí thành cầu nguyện. Chư Phật quán
chúng sanh bình đẳng, cho nên cầu thỉnh mong được theo nguyện mà không xã thọ
mạng, trụ vô lượng A Tăng Kỳ Kiếp độ thoát vô lượng chúng sanh.

Lại
nữa, Phật tự nói pháp khuyến thỉnh như sau: “Bồ tát nên nói lời như thế
này. Con nay cúi đầu đảnh lễ hiện tại mười phương chư Phật vừa được Đạo vô
thượng chánh đẳng chánh giác chưa chuyển pháp luân. Con nay cầu thỉnh, nguyện
chuyển pháp luân, đánh trống pháp, thổi pháp loa, lập pháp tràng, xây nhà Đại
pháp, đốt đuốc Đại Pháp, đem pháp thí ban đầy đủ cho tất cả chúng sanh, được
nhiều lợi ích, nhiều an lạc, thương xót thế gian, ích lợi trời người cho nên
con nay khuyến thỉnh chư Phật chuyển pháp luân, ở lâu trong cõi đời. Cũng nên
nói chư Phật hiện tại ở mười phương, chư Phật này muốn xã thọ mạng, con thỉnh
sống lâu, đem nhiều lợi ích và an lạc, thương xót thế gian lợi ích trời người.

Hỏi: Đã nghe sám hối, khuyến thỉnh, vấn đề tùy hỉ như thế nào?

Đáp:

Có người bố thí phước,

Trì giới tu thiền định.

Từ Thân Khẩu ý sanh,

Đi lại nay đều có.

Người tu
hành tam thừa,

Có đầy đủ
tam thừa.

Tất cả phước
phàm phu,

Đều tùy theo
hoan hỉ.

Người bố thí từ xã xan tham mà sanh, trì giới phước từ
thân khẩu ý sanh, người thiền hành các thiền định cũng từ thân, khẩu, ý sanh.
Nhơn thân khẩu bố thí, trì giới đưa đi rước về, nhơn ý sanh từ bi thiền định,
tới lui nay đều có. Tất cả phước đức ba đời của chúng sanh, thực hành ba thừa,
thành tựu A La Hán, Bích Chi và Phật thừa, tất cả phiền não đều sạch không còn
thừa. Phàm phu chưa được tứ đế thì phước đức có 2 thứ nghiệp thiện và bất
thiện. Tùy hỉ là thấy người khác làm phước tâm sanh hoan hỉ gọi là thiện.

Hỏi: Đã nói sám hối, khuyến thỉnh, tùy hỷ còn việc hồi
hướng như thế nào?

Đáp:

Ta có được
phước đức,

Tất cả đều
hòa hợp,

Vì giúp các
chúng sanh,

Là hồi hướng
đạo Phật.

Ta có được phước đức hoặc từ thân sanh, hoặc từ miệng
sanh, hoặc từ ý sanh. Hoặc do trì giới sanh, hoặc do bố thí sanh, hoặc do tu
thiền sanh, hoặc do tùy hỷ sanh, hoặc do khuyến thỉnh sanh. Các công đức đó
cùng các việc lành khác đã có được, đều gọi là có phước đức. Tất cả đều hòa hợp
là tâm niệm các phước đức hợp tụ đúng lượng, biết việc to lớn. Các chúng sanh là chỉ chúng sanh trong ba cõi. Chánh hồi
hướng là như chư Phật hồi hướng đúng như thật hồi hướng tức là hồi hướng Bồ Đề.

Hồi
hướng Bồ Đề là hồi hướng các phước đức hướng về quả vị vô thượng Bồ đề. Tùy hỉ
hồi hướng hai việc này cũng do Phật tự nói: Có Đại Bồ tát nào muốn tùy hỉ hồi
hướng, cần phải niệm chư Phật, dứt hết sự tương tục của tam giới, diệt hết các
lý luận, khô cạn bùn lầy phiền não, trừ các gai gốc, dứt bản ngã tự lợi. Dùng chánh
trí giải thoát tâm được tự tại, không còn bị trói buộc hữu lậu. Thế giới trong
mười phương vô lượng vô biên kiếp số không thể nghĩ bàn, trong mỗi thế giới
cũng có vô lượng vô biên chư Phật giáng sanh và diệt độ, từ sơ phát tâm đến
nhập vô dư Niết bàn, đến khoảng trung gian giáo pháp chưa diệt. Chư Phật có
thiện căn phước đức dạy cho sáu pháp ba la mật, hoặc thọ Bích Chi Phật ký mà có
thiện căn, hoặc nhờ Thanh văn dạy mà có thiện căn, hoặc bố thí, trì giới tu
thiền có học và vô học vô lậu thiện căn, và các giới phẩm, định phẩm, huệ phẩm,
giải thoát tri kiến phẩm của chư Phật, có vô lượng công đức và chư Phật thuyết
pháp, có người tin hiểu nhận được nhiều pháp lợi, các người ấy nhờ đó mà có căn
lành. Ở trong chánh pháp của chư Phật mà phàm phu gieo trồng căn lành, hoặc
trời, rồng, dạ xoa, A Tu La, Càn Thác Bà, Ca Lâu Na, Cẩn Na La, Ma Hầu La Già,
được nghe pháp rồi sanh các căn lành, cho đến súc sanh nghe pháp sanh lòng
lành, hoặc khi Phật sắp vào Niết Bàn, chúng sanh gieo trồng căn lành. Các Thiện
căn phước đức này, tất cả hòa hợp, dùng tâm tối thượng, tối diệu, tối thắng, vô
thượng đồng tùy hỉ. Đã tùy hỉ rồi, đem phước đức đã được hồi hướng về quả vô
thượng chánh đẳng chánh giác. Chư Phật vị lai hiện tại cũng đều hồi hướng như
vậy. Cho nên có bài kệ:

– Tội nên như vậy sám,

Khuyến thỉnh tùy hỉ phước

Hồi hướng Đạo vô
thượng,

Đều cũng nên như thế.

Như chư Phật đã nói,

Con hối tội, khuyến thỉnh

Tùy hỷ và hồi hướng,

Đều cũng lại như thế.

Từ
vô thỉ đến nay, chúng sanh tạo vô lượng tội, cần phải đối trước mười phương chư
Phật sám hối, khuyến thỉnh chư Phật, tùy hỉ hồi hướng cũng phải làm như thế.
Chư Phật thấy biết rõ ràng việc thành tâm sám hối, các ngài bằng lòng chỉ cho
chúng sanh sám hối, các người cũng phải đúng như thế mà sám hối, khuyến thỉnh,
tùy hỷ và hồi hướng đó gọi là hồi hướng chơn chính.

Hỏi: Vì sao nói chư Phật thấy biết và hứa cho sám hối, khuyến
thỉnh, tùy hỉ, hồi hướng?

Đáp: Sám hối khuyến thỉnh như trước đã giải rõ rồi. Tùy hỷ hồi
hướng, trong Kinh Đại Phẩm nói: “Tu Bồ Đề bạch Phật rằng: Bạch Thế Tôn!
Ngài dạy: Bồ tát đối với tất cả Chư Phật đời quá khứ, hiện tại, vị lai và các
đệ tử, tất cả chúng sanh có được phước đức thiện căn cùng hòa hợp hết với nhau
là tùy hỉ tối thượng. Bạch Thế Tôn! Vì sao gọi là tối thượng tùy hỉ?

Phật bảo: Tu Bồ Đề! Nếu Bồ tát ở trong các pháp thời
quá khứ, hiện tại, vị lai không giữ, không niệm, không chấp, không được, không
phân biệt, nếu tư duy được như thế, thì các pháp này đều từ nhớ tưởng phân biệt
các duyên hòa hợp mà có. Tất cả pháp thật chẳng sanh, không từ chỗ nào mà đến.
Trong ấy cho đến không có một pháp đã sanh, hiện sanh, sẽ sanh, cũng không có
đã diệt, hiện diệt, sẽ diệt. Các pháp tướng như thế ta thuận các pháp tướng để
tùy hỉ. Tùy hỉ rồi cũng tùy theo thật tướng các pháp mà hồi hướng về quả vị Vô
Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác. Đây gọi là tối thượng tùy hỉ hồi hướng.

Lại nữa, Tu Bồ Đề! Người thiện nam, thiện nữ phải dùng
thiện căn kỉnh trọng Phật hồi hướng nên nghĩ như thế này: Như tâm, trí, nhãn,
tri kiến của chư Phật là thiện căn phước đức, thể tướng trước sau từ đâu mà có,
con cũng như thế, tùy theo tri kiến của chư Phật mà tùy hỉ. Cũng như lời Chư
Phật dạy, con cũng dùng thiện căn như thế để hồi hướng. Nếu Bồ tát hồi hướng
như thế là cung kỉnh Phật, vượt qua mọi lỗi lầm, trong lòng tin hiểu, như thế
gọi là Đại hồi hướng.

Lại nữa, Tu Bồ Đề! Người thiện nam, thiện nữ đem các
thiện căn phước đức nên hồi hướng thế này. Như các bậc hiền thánh đem giới
phẩm, định phẩm, huệ phẩm, giải thoát tri kiến phẩm, không lệ thuộc dục giới,
sắc giới, vô sắc giới, không lệ thuộc quá khứ, hiện tại, vị lai. Hồi hướng cũng
thế, không lệ thuộc thời gian và nơi chốn. Bồ tát được tâm như thế, được tin
hiểu như thế gọi là không mất hồi hướng.” Nếu Bồ tát hồi hướng có lòng
tham trước gọi tà hồi hướng. Cho nên, Bồ tát phải biết chỗ hiểu pháp tướng của
chư Phật, dùng pháp tướng này hồi hướng có thể đến quả vị vô thượng chánh đẳng
chánh giác gọi là chánh hồi hướng.

Hỏi: Sám hối khuyến thỉnh tùy hỉ hồi hướng mỗi ngày nên
thực hành mấy thời?

Đáp:

– Dùng gối hữu chấm đất,

Trịch bày
vai bên hữu,

Chấp tay lòng cung kính,

Ngày, đêm có 6 thời.

Tướng
cung kỉnh phải trịch áo (đắp y), quỳ gối, chấp tay. Thời gian: vừa tối, giữa
đêm, cuối đêm, tảng sáng, giữa trưa, chiều tối mỗi lần một thời lễ tất cả chư
Phật sám hối, khuyến thỉnh, tùy hỉ, hồi hướng, một lòng nhớ Phật như ở trước
mặt.

Hỏi: Thực hành sám hối, khuyến thỉnh, tùy hỉ, hồi hướng như thế
được quả báo như thế nào?

Đáp:

– Nếu thực hành một
thời,

Phước đức có hình tướng,

Thế giới như hằng sa,

Không dung thọ được hết.

Người
thực hành một thời việc làm kể trên, phước đức mà họ được, nếu có hình tướng
thì dù các cõi nước tam thiên đại thiên vô lượng, vô biên như số cát sông Hằng
cũng không thể dung nạp hết. Trong phẩm trừ tội nghiệp của Kinh Tam Hữu nói:
“Phật bảo: Này Xá Lợi Phất! Nếu có thiện nam, thiện nữ nào đem thất bảo
nhiều như số cát sông Hằng của thế giới tam thiên đại thiên cúng dường chư
Phật. Nếu có người khuyến thỉnh chư Phật chuyển pháp luân, phước người này còn
nhiều hơn người đem bảy báu hằng hà sa số cúng dường chư Phật kia”. Trong
phẩm Tùy hỉ hồi hướng của kinh Bát Nhã Ba La Mật Đa nói: “Lành thay, lành
thay Tu Bồ Đề! Ông có thể làm Phật sự cùng các Bồ tát nói rõ pháp hồi hướng.
Nếu Bồ tát nghĩ rằng như chư Phật hiểu biết, đây là thiện căn phước đức, con
cũng tùy theo chỗ hiểu biết của chư Phật mà hồi hướng. Người này được phước
nhiều thí như người giúp cho chúng sanh hằng hà sa đại thiên thế giới đều thành
tựu thập thiện. Bồ tát hồi hướng phước đức cũng tối thượng tối diệu không thể
so sánh được. Có người độ tất cả chúng sanh hằng sa đại thiên thế giới được tứ
thiền, tứ vô lượng tâm, tứ vô sắc định, ngũ thần thông, quả Tu đà hoàn, Tư đà
hàm, A na hàm, A la hán, quả Bích Chi Phật công đức rất nhiều nếu đem so với
người hồi hướng thì người sám hối hồi hướng công đức còn hơn người kia.

Này
Tu Bồ Đề! Nếu có chúng sanh ở hằng hà sa đại thiên thế giới đều được quả Bích
Chi Phật và được quả vô thượng chánh đẳng chánh giác. Lại có1 Bồ tát đem cúng
dường tất cả chúng sanh ấy nào là y phục, ngọa cụ, y dược. Ở hằng hà sa kiếp
cúng dường, cung kỉnh tôn trọng, khen ngợi, mỗi vị Bồ tát đều cúng dường như
thế. Tu Bồ Đề ý ông nghĩ sao? các Bồ tát làm nhơn duyên cúng dường này phước
đức có nhiều chăng? Bạch Thế Tôn rất nhiều. Phước đức này nhiều không thể dùng
con số mà tính đếm hết. Nếu phước đức có hình tướng thì thế giới như hằng sa
cũng không thể dung nhận. Phật bảo Tu Bồ Đề, lành thay, lành thay! Bồ tát này
được Bát Nhã Ba La Mật thủ hộ, đem thiện căn theo pháp tánh hồi hướng, phước
đức được hơn gấp trăm nghìn muôn ức lần phước đức của các Bồ tát Bố thí cúng
dường trước. Vì sao? Vì Bồ tát thủ tướng phân biệt Bố thí đều có lượng có số.

Phẩm
hồi hướng Kinh Bát Nhã Ba La Mật nói: “Phật bảo này Tịnh Cư Thiên Tử! Có
các vị Bồ tát dùng tướng tâm cúng dường những vật như y phục, ngọa cụ, thực
phẩm, y dược của chúng sanh ở hằng hà sa tam thiên đại thiên thế giới đều phát
tâm vô thượng chánh đẳng chánh giác. Công đức rất nhiều nhưng đem so với phước
đức người sám hối, khuyến thỉnh, tùy hỉ, hồi hướng kia thì ngàn muôn ức phần
không bằng một. Vì sao? Vì chư Bồ tát thủ tướng phân biệt bố thí! Lại có chúng
sanh ở cõi Đại thiên phát tâm vô thượng, thân hành thập thiện hằng hà sa kiếp
mà vẫn thủ tướng thì công đức không bằng Bồ tát đúng pháp tánh hồi hướng trăm
nghìn muôn ức lần. Nếu người muốn được có phước đức vô lượng, vô biên, nên thực
hành sám hối khuyến thỉnh, tùy hỉ hồi hướng này, không tiếc thân mạng, lợi
dưỡng tiếng khen, ngày đêm sáu thời tinh tấn thực hành.

Hỏi: Ở trên chỉ nói hồi hướng tùy hỉ khuyến thỉnh có nhiều
phước đức, như thế sám hối được phước đức như thế nào?

Đáp: Ở trong các phước đức, sám hối phước đức rất lớn vì sám
hối trừ các tội và nghiệp chướng nên được thiện hạnh và đạo hạnh của Bồ tát.
Sám hối như châu như ý, tùy theo ý nguyện đều có kết quả. Như Phật nói:
“Nếu người muốn sanh vào đại tộc gia Bà La Môn, Sát Đế Lợi, đại gia cư sĩ
cần phải sám hối tội chướng, không có che dấu, sau không phạm lại liền được
sanh. Có người muốn sanh lên các cõi trời cho đến cõi trời phi phi tưởng, người
ấy nên đúng pháp sám hối tội chướng, không có che dấu, sau đó không còn phạm
lại sẽ có kết quả. Nếu người muốn chứng tứ quả, nên đúng như Pháp mà sám hối
tội nghiệp, không che dấu, không làm lại cũng được kết quả. Nếu người muốn chứng
được các quả Thanh văn, Duyên giác, Bồ tát, và trí huệ Phật cũng cần phải đúng
pháp sám hối không che dấu, không phạm lại cũng có kết quả mong muốn. Nên biết
sám hối có quả báo lớn.

Hỏi: Nếu nói sám hối trừ nghiệp chướng tội, tại sao trong kinh
Phật dạy: “Này A Nan! Người tạo nghiệp chắc bị quả báo.” Trong Luận A
Tỳ Đàm nói: “Các nghiệp nhân duyên chẳng không, quả báo không mất chẳng
diệt.” Kinh nói: “Chúng sanh thuận nghiệp, đều từ nghiệp có ý chỉ nơi
nghiệp, chúng sanh theo nghiệp mỗi người tự thọ quả báo của mình, hoặc hiện
tại, hoặc trong đời này, hoặc đời sau.” Trong kinh Nghiệp báo, Diêm La
Vương vì chúng sanh mà nói: Này các vị, tội của ông đây không phải là do cha mẹ
làm, không do trời làm, không phải sa môn Bà La Môn làm. Ông tự làm tự phải
chịu quả báo. Trong Hiền Thánh Kệ nói:

Thật
pháp như kim cương, nghiệp lực không hơn được

Ta
nay đã đắc đạo, vẫn chịu nghiệp báo ác.

Phật
cũng tự nói:

Biển lớn và núi cả,

Cây rừng và gò nổng,

Các đất nước lửa gió,

Nhật nguyệt và tinh tú.

Nếu khi gặp kiếp thiêu,

Đều bị đốt cháy sạch,

Nghiệp ở vô lượng kiếp,

Thường còn chẳng tổn mất.

Ông gặp người đạo đức,

Tất cả trí hơn người

Trước đã tạo tội nghiệp,

Đã phải chịu quả báo.

Nay tuy được gặp Phật,

Cấu hết được quả Thánh

Nhưng còn nhơn duyên cũ,

Cây gỗ đâm vào thân.

Cho
nên không thể nói sám hối trừ nghiệp tội được?

Đáp: Tôi không nói sám hối thời tội nghiệp diệt sạch hết không
có quả báo, mà tôi chỉ nói sám hối thời tội nhẹ mỏng và ít nhận chịu nên sám
hối. Trong Kinh Như Lai Trí Ấn nói: “Phật bảo: Này Di Lặc! Các Bồ tát
trong lòng ưa thích A Nậu Đa La Tam miệu Tam Bồ Đề, nếu có tội nghiệp đáng đọa
vào trong ác đạo chịu quả báo thì tội ấy nhẹ ít hơn, như đời sau làm người chịu
ác hình, hoặc nhiều bệnh tật, không có uy đức, sanh nhà hạ tiện, bần cùng, tà
kiến, tà nghiệp tự sống; hoặc sanh ra những chỗ trái ý, nhiều lo sợ, hoặc ở
quốc độ tụ lạc, cư gia, xứ sở bị phá hoại; hoặc không gặp thiện tri thức,
thường không nghe pháp, không được lợi dưỡng, nếu được chút ít tự mình không
được dùng, ở chỗ hạ tiện, người không tin kỉnh, tu tập các phước đều bị trở
ngại, không có kết quả, các căn chậm lụt, tập thiền ý loạn không được vô lậu
công đức, không biết kinh pháp, chạy theo pháp tà, cho đến thường bị ác mộng,
hoặc quả báo dữ”.

Lại
Phật nói: “Có người có tội nhỏ chịu quả báo trong đời này, nhưng chuyển
nhỏ thành lớn bị đọa vào địa ngục. Vì sao? Vì người này không tu thân, không
giữ giới, không tu tâm, không tu huệ, không có chí lớn, người này dù tội nhỏ
cũng bị đọa địa ngục. Trái lại, có người có tội mà đáng lẽ đời này thọ báo
nhưng tội không tăng trưởng lại mỗi lúc mỗi giảm bớt, vì người này biết tu
thân, giữ giới, tu tâm, tu huệ, có đại ý chí, tâm không chấp trước, người ấy
tội không tăng trưởng, hiện đời chịu quả báo ít. Như người có bồn nước nhỏ bỏ
vào đó một cân muối thì nước cũng không thể uống, nhưng nếu đem cân muối đó bỏ
vào hồ nước lớn thì nước cũng không có mùi muối, đâu trở ngại việc uống. Vì
sao? Vì nước nhiều mà muối ít, người trả báo cũng như thế. Có bài kệ:

Cân muối vào hồ lớn,

Vị nước không gì khác,

Nếu bỏ vào chậu nhỏ,

Muối mặn không uống được.

Như người chứa nhiều phước,

Mà có tội ác nhỏ,

Không đọa vào đường dữ,

Trừ duyên mà chịu ít.

Lại có người phước mỏng,

Và tội ác cũng nhỏ,

Lòng dạ lại nhỏ hẹp,

Tội phải đọa đường ác,

Như người không ấm bụng,

Ăn ít vẫn không tiêu

Người ấy tuy chẳng chết,

Thân phải chịu khổ lớn.

Nếu thân người khỏe mạnh,

Ăn ít tuy khó tiêu

Người này cũng không chết,

Chỉ chịu khổ ít thôi.

Lửa thiện, phước huệ ít,

Mà có ít tội ác,

Tội này không ai cứu,

Có thể đọa địa ngục.

Người có phước đức lớn,

Tuy có tạo tội ác,

Không bị đọa địa ngục,

Hiện thân chỉ nhạn ít.

Nhưng chàng Ương Quật Đa,

Đã giết nhiều mạng người

Và muốn hại mạng Phật,

Được đạo A
La Hán

Đời nay chuyển thành quả báo nhẹ, như Vua A Xà Thế
giết hại Phụ vương đắc đạo, nhờ nhân duyên Phật và Ngài Văn Thù độ mà chuyển
trọng tội thành chịu nhẹ. Lại như vua A Luân Già đem binh chinh phạt Diêm Phù
Đề giết một vạn tám ngàn cung nhơn, nhưng đời trước ông đã xây tám muôn bảo
tháp, thường theo các bậc Đại A La Hán nghe thọ kinh pháp, sau được quả Tu Đà
Hoàn, nên thân người đời này được thưởng, chịu quả báo nhẹ. Như thế, người biết
mình đã tạo tội ác, phải làm nhiều phước đức, chí ý rộng lớn, chứa nhiều công
đức nên không bị đọa vào đường dữ. Nếu người trước khi thọ nạn, mà sám hối tội
nghiệp, dứt hết không còn quả báo thì lời đó không đúng, nếu nói tội không thể
diệt thì trong Tỳ Ni Phật dạy sám hối trừ tội thì không thể tin. Việc đó cũng
không đúng. Cho nên người có tội ác nghiệp chướng phải sám hối./.

 

r