Danh Từ Thượng Đế Và Danh Từ Phật Tánh

DANH TỪ THƯỢNG ĐẾ 
TRONG THIÊN CHÚA GIÁO VÀ
DANH TỪ PHẬT TÁNH TRONG PHẬT GIÁO 
Tịnh Tĩnh Tỉnh

Chúng ta
tuyệt đối không nên dùng danh từ Thượng Đế trong Thiên Chúa Giáo (TCG) khi giảng
dạy về Phật Tánh trong Phật Giáo (PG).

Danh từ
Thượng Đế (vua trên hết các vua trong tiếng Việt) hay God (trong tiếng Anh) đã
được dùng trong những tôn giáo thờ Đức Chúa Trời (Thượng Đế hay God) như Công
Giáo, Tin Lành, Baptist, Lutheran v.v… hoàn toàn khác hoặc có khi ngược nghĩa
với danh từ Phật Tánh đã được dùng trong Phật Giáo:

1. TCG: Thượng Đế tạo ra vũ trụ này trong 7 ngày.
 PG: Vũ trụ này nằm trong quy luật luân hồi, Thành Trụ Hoại Diệt, không có đầu và cũng
 không có cuối – vô thủy, vô chung.

2. TCG: Thượng Đế là một hữu thể, hay nói khác đi là một ngã thể ngự trên trời cao.
 PG: Phật Tánh là một trạng thái Tâm: thanh tịnh, tĩnh lặng và tỉnh giác.

3. TCG: Thượng Đế chỉ có một vị.
 PG: Phật Tánh có ở trong mỗi chúng sinh. Đức Phật đã nói: “Ta là Phật đã thành, các người
 là Phật sẽ thành” (Phật có nghĩa là người Giác Ngộ).

4. TCG: Người thờ Thượng Đế hoàn toàn tin vô điều kiện vào Thượng Đế và phó thác cả hồn
 và xác trong tay của Thượng Đế.
 PG: Người theo chân Đức Phật được Đức Phật dạy rằng: “Các người đừng tin những gì dù
 điều đó là do các vị Giáo chủ nói ra; dù điều đó được nhiều người cùng nói; dù điều
 đó đã được lưu truyền từ xưa đến nay … Nhưng các ngươi hãy tin vào những điều nào
 mà tự mình đã suy xét , đã chiêm nghiệm, đã thực hành và thấy rằng điều đó đem lại
 lợi ích cho bản thân và mọi người”.

5. TCG: Thượng Đế có quyền ban phước, giáng họa xuống thế gian và muôn loài, có
 quyền định đoạt số phận của mỗi chúng sinh, mọi hành hoạt trong ngoài của mọi
 sự vật. Đời sống con người được sự lành hay chịu sự dữ, cả thảy đều tùy vào sự định
 đoạt của Thượng Đế.
 PG: Phật Tánh tuyệt đối thuần an lặng. Họa hay phước đều do chính từng cá thể tạo ra
 cho riêng mình, làm lành gặp lành, làm ác gặp ác, và có thể chuyển đổi số phận
 cho tốt hơn bằng cách gieo nhiều nhân lành. 

6. TCG: Thượng Đế tạo ra thủy tổ của loài người là Adam và Eva.
 PG: Phật Giáo không nói tới chuyện “thủy tổ” của loài người. Trong Phật Giáo, mọi sự
 vận hành trong vũ trụ, kể cả vũ trụ, không có khởi đầu và không có kết thúc, vô
 thủy, vô chung, con người và muôn vật chịu sự chi phối bởi Lý Nhân Quả, Luân Hồi,
 Lý Duyên Sanh, Duyên Diệt, Lý Vô Thường, muôn vật, muôn loài đều phải trải qua
 tiến trình Sinh Trụ Hoại Diệt, Thành Trụ Hoại Không, Sinh Lão Bệnh Tử.

7. TCG: Thượng Đế tạo ra loài vật để làm của ăn cho con người.
 PG: Phật Giáo đề cao sự không giết hại loài vật, và dạy rằng loài vật hay súc sinh cũng là
 chúng sinh, cũng cảm thọ, biết đau, biết lạnh, biết vui, biết buồn … cũng chịu sự chi
 phối bởi Sinh Tử Luân Hồi, cũng nằm trong tiến trình Sinh Lão Bệnh Tử như con
 người.
 Hơn thế nữa, súc sinh cũng là một cõi giới mà nếu con người hành động như súc
 sinh cũng sẽ được sinh trong cõi giới tương ứng.

8. TCG: Theo thuyết Thượng Đế, con người chỉ chết một lần và sau khi chết, hoặc về Thiên
 Đàng nếu sống một cuộc sống thánh thiện, mến Chúa yêu người, hoặc xuống Địa
 Ngục, hoặc vào Luyện Ngục (Luyện Ngục chỉ ở trong thuyết của Công Giáo, những
 người tội nhẹ thì vào Luyện Ngục. Sau khi chịu hình phạt nơi Luyện Ngục đầy đủ rồi,
 thì sẽ được Thiên Chúa đưa lên Thiên Đàng. Còn nếu phạm tội nặng như giết người,
 cướp của … thì bị cho xuống Địa Ngục. Vào Thiên Đàng, Luyện Ngục hay Địa Ngục
 (còn gọi là Hỏa Ngục) đều tùy vào sự phán xét của Thiên Chúa). Với TCG, thì lên
 Thiên Đàng hoặc xuống Địa Ngục, chỉ một lần, và ở đó mãi mãi.
 PG: Đức Phật dạy rằng, con người sau khi chết, tùy theo nghiệp nhân mà mình đã tạo, sẽ
 luân hồi vào 1 trong 6 cõi: Thiên, A Tu La, Người, Súc Sinh, Ngạ Quỷ, Địa Ngục. Và

 trên hết thảy, Đức Phật chỉ cho con người phương cách để ra khỏi luân hồi, thoát khỏi
 mọi khổ đau, an lạc trong Giác Tánh hay Phật Tánh (Phật Tánh là một quả vị do thiền
 định mà hiển lộ, chứ không phải một cõi). Có thể nói, Thiên Đàng trong TCG tương
 đương với cõi Thiên trong PG. Thượng Đế trong TCG không hề dạy phương cách trở
 về với Phật Tánh hay Tánh Giác như ngài Gotama đã chỉ dạy: giữ Tâm Thanh Tịnh,
 Tâm Vô Niệm … Chân Tâm, Phật Tánh sẽ hiển lộ, trong sáng và tròn đầy. Đó là cảnh
 giới Niết Bàn mà người con Phật phải nhắm tới. Rất tiếc là một số bài viết và bài giảng
 trong PG còn cho rằng danh từ Thiên Đàng (TCG) hay Niết Bàn (PG) cũng cùng ý
 nghĩa. Trong Kinh Thánh của TCG, chúng ta không thể tìm thấy ở chỗ nào nói lên cái ý
 trong Tứ Niệm Xứ “Quán thân như thân, quán thọ như thọ, quán tâm như tâm, quán
 pháp như pháp” như trong Phật học cả.

Trên đây, mới chỉ nêu lên một số khác biệt giữa
Thượng Đế và Phật Tánh, mà chúng ta đã thấy hai danh từ này ý nghĩa hoàn toàn
khác biệt, còn rất nhiều sự khác biệt khác, có khi ngược hẳn với giáo lý nhà Phật,
chẳng hạn thuyết Vô Ngã, thuyết Vô Thường, thuyết Duyên Nghiệp, Thập Nhị Nhân
Duyên v.v…

Có vị
còn mang cả con của Thượng Đế là Jesus vào trong bài viết, bài giảng, và đặt
Jesus vào vị trí cũng Giác như Đức Phật. Thượng Đế đã khác, thì con của Thượng
Đế e rằng cũng cùng một nhịp điệu: ngài Jesus đã “lâm cơn xao xuyến bồi hồi, nên
càng khẩn thiết cầu xin”, ngài
lo sợ đến toát mồ hôi “Và mồ hôi Người như những hạt máu nhỏ xuống đất”
và ngài cầu nguyện với Chúa
cha: “Lạy
Cha, nếu Cha muốn, xin cất chén này xa con . Tuy vậy xin đừng làm theo ý con,
mà làm theo ý Cha” theo Kinh Thánh (Lc.
22:39-46), ngài Jesus nói những lời này với
Chúa cha (Thượng Đế) trong vườn cây Dầu vì biết mình đang bị quân lính La Mã
lùng bắt và biết mình sẽ bị đóng đinh trên thập giá; trong bữa tiệc cuối cùng với
đệ tử, sau khi ngài Jesus bẻ bánh mì tượng
trưng cho thân ngài và rót rượu tượng trưng cho máu ngài, rồi trao cho các đệ tử
cùng ăn và uống, và vì biết rằng sự
sống của ngài sắp bị lấy đi qua khổ hình thập giá, ngài đã nói cùng môn đệ: “Tôi hy
sinh mạng sống mình để rồi lấy lại. Mạng sống của Tôi, không ai lấy đi được,
nhưng chính Tôi tự ý hy sinh mạng sống mình. Tôi có quyền hy sinh và có quyền
lấy lại mạng sống ấy. Đó là mệnh lệnh của Cha Tôi mà Tôi đã nhận được”
theo Kinh Thánh (Ga. 10:17-19). Vậy những hành động này, lời nói
này là của một bậc Giác? Những hành động, tư tưởng này có giống với những bậc
Giác “An trú trong Tâm Bất
Sinh”, “Thường trú trong Tâm Vô Trụ” của nhà Phật không?

Tại sao
chúng ta phải dùng danh từ Thượng Đế để chỉ Phật Tánh trong những bài viết, bài
giảng về những pháp của Phật? Trong khi đó, ngay trong Đạo Phật, những danh từ
được dùng để chỉ Phật Tánh cũng đã được đặt ra rất nhiều: Đạo, Chân Tâm, Chân
Ngã, Pháp Thân, Tự Tánh, Như Lai Tạng, Bản Lai Diện Mục, Tâm Bất Sanh, Tâm Vô
Trụ, Tâm Giải Thoát, Tâm Phật, Tâm Như Như, Giác Tánh, Tâm Niết Bàn v.v… Vậy
tại sao chúng ta lại cần mượn thêm một danh từ nữa để diễn tả Phật Tánh, tệ hơn
nữa là danh từ mà ta mượn đó, lại hàm nghĩa khác biệt hẳn với Phật Tánh, và đã
được dùng trong tôn giáo khác với ý nghĩa có khi lại hoàn toàn trái ngược, để rồi
phải giải thích sự khác biệt, và nếu không giải thích, hoặc giải thích không trọn
vẹn, sẽ lạc dẫn Phật Tử hiểu sai, tưởng rằng tôn giáo thờ Thượng Đế cũng giống
như Đạo Phật, và như thế, có thể dẫn đến những hậu quả tai hại cho chính người
Phật Tử nói riêng (người Phật Tử chưa liễu nghĩa giáo lý nhà Phật sẽ dễ dàng bỏ
Đạo Phật, vì nghĩ rằng theo tôn giáo thờ Thượng Đế cũng thế – trong hôn nhân
khác tôn giáo chẳng hạn, hoặc theo sự chiêu dụ của tín đồ thờ Thượng Đế, nhất
là lúc sắp lâm chung), và làm trì trệ cho sự tiến bộ tâm thức của con người nói
chung.

Tịnh
Tĩnh Tỉnh.