Chúc Nhau Trăm Tuổi Đều Là Tuổi Xuân – Nguyên Minh

CHÚC
NHAU TRĂM TUỔI 

ĐỀU
LÀ TUỔI XUÂN

Nguyên
Minh

Những
lời chúc tốt đẹp đầu xuân là điều hầu như không thể
thiếu được ở bất cứ nơi đâu trên thế giới, và lại
càng không thể thiếu được trong những xã hội Á Đông,
nơi vốn có truyền thống xem trọng những giá trị tinh thần
hơn là vật chất.

Thật
vậy, ngay cả khi ta đang sống giữa bộn bề những khó khăn
vất vả, chỉ cần nghe được những lời chúc xuân của người
thân và bè bạn là cứ tưởng như mình rồi sẽ lập tức
vượt qua được tất cả mọi khó khăn, và cũng tin tưởng
rằng trong năm mới mọi thứ đều sẽ mới, sẽ tốt đẹp
hơn và hoàn hảo hơn rất nhiều so với năm cũ!

Nhiều
người cho rằng những lời chúc quá tốt đẹp dành cho nhau
trong dịp xuân về thường là sáo rỗng vì không hợp với
thực tế và thường có đến chín phần mười là không thể
đạt được! Nào là sống lâu trăm tuổi, vạn sự như ý,
an khang thịnh vượng, phát tài phát lộc… Thôi thì đủ cả
mọi điều tốt đẹp, cứ như mặt đất này phút chốc đã
biến thành thiên đường với toàn những điều mà ai ai cũng
luôn mơ ước! Biết là không thể có được mà vẫn cứ nói
ra, vẫn cứ chúc cho nhau, vẫn cứ hy vọng hão, như vậy chẳng
phải chỉ là những lời sáo rỗng đó sao?

Tuy
nhiên, mọi truyền thống đều có những ý nghĩa tốt đẹp
nhất định của chúng. Chỉ sợ rằng chúng ta không hiểu
được thâm ý của người xưa nên đôi khi vô tình đánh mất
đi những ý nghĩa sâu xa trong đó mà thôi.

Những
lời chúc tốt đẹp mà chúng ta dành cho nhau, xét cho cùng chính
là sự biểu lộ mối quan tâm đến nhau và sự khao khát vươn
đến mọi điều tốt đẹp hơn trong cuộc sống. Vì thế,
điều quan trọng ở đây là chúng ta nên hiểu về ý nghĩa
của chúng như thế nào, và thể hiện chúng theo cách nào để
phù hợp với những ý nghĩa đích thực đó. Nếu bạn cầu
chúc cho một người nào đó với mức độ tình cảm dành
cho người ấy được đo bằng số không, thì chắc chắn lời
chúc ấy cho dù có văn hoa, tốt đẹp đến đâu cũng sẽ chỉ
là những lời sáo rỗng! Nhưng nếu bạn thực sự gửi gắm
tình cảm chân thành của mình dành cho ai đó trong lời cầu
chúc của mình, thì điều chắc chắn là cho dù bạn có thể
hiện một cách vụng về đến đâu đi chăng nữa, những lời
cầu chúc ấy vẫn sẽ được trân trọng.

Vì
thế, cho dù chúng ta luôn sẵn có rất nhiều lời chúc xuân
hết sức tốt đẹp để chọn lựa và gửi đến cho những
người thân quen của mình, nhưng có hai điều mà tự thân
bạn nhất thiết phải có được để mang lại giá trị chân
thật cho những lời chúc tốt đẹp ấy.

Điều
thứ nhất muốn nói đến ở đây chính là tình cảm chân
thật. Khi xuất phát từ tình cảm chân thật, mọi lời cầu
chúc đều có thể xem là tốt đẹp, không chỉ vì nội dung
tốt đẹp hàm chứa trong từng câu chữ, mà chính là do nơi
tình cảm chân thành được gửi gắm vào trong đó.

Trong
mối quan hệ đa dạng với nhiều người khác nhau trong xã
hội, điều tất nhiên là chúng ta không bao giờ có thể dành
cho tất cả mọi người một tình cảm đồng đều như nhau.
Ngay cả với những thành viên trong cùng một gia đình thì
sự khác biệt về mức độ tình cảm mà chúng ta dành cho
mỗi người cũng vẫn có những khác biệt nhất định nào
đó. Tuy nhiên, tình cảm chân thật không phụ thuộc vào
mức độ tình cảm mà chúng ta dành cho mỗi người. Điều
quan trọng nhất là, cho dù trong tình yêu, tình bạn hay tình
gia tộc, những tình cảm mà chúng ta dành cho nhau phải hết
sức chân thật, được xuất phát từ chính những cảm xúc
thật có trong lòng ta mà không phải gượng ép tạo ra bởi
một lý do hay động lực nào khác.

Trong
thực tế, bất cứ quan hệ giao tiếp nào trong xã hội cũng
đều bao gồm hai yếu tố: một là nhu cầu giao tiếp thuần
túy và hai là tình cảm nảy sinh trong quá trình giao tiếp.
Lấy ví dụ thật đơn giản như khi bạn ghé vào hiệu sách
để chọn mua một quyển sách chẳng hạn. Điều tất nhiên
là bạn cần có sự giao tiếp với một nhân viên bán hàng.
Người ấy sẽ giới thiệu với bạn về những tựa sách
hiện có trong nhà sách, sẽ gợi ý với bạn về những cuốn
sách hay đang được nhiều người ưa chuộng, hướng dẫn
bạn trong việc tìm kiếm cuốn sách mà bạn cần… Bạn đang
có nhu cầu mua sách và nhân viên bán hàng có trách nhiệm bán
sách. Vì thế, giữa hai bên nảy sinh một quan hệ giao tiếp
thuần túy. Tuy nhiên, trong quá trình giao tiếp, có thể là
sự tinh tế và chu đáo với nụ cười duyên dáng đầy thiện
cảm của cô bán hàng sẽ làm nảy sinh nơi bạn một mức
độ tình cảm nhất định. Đồng thời, phong cách giao tiếp
lịch sự, cử chỉ nhã nhặn của bạn cũng làm nảy sinh nơi
cô bán hàng một tình cảm tích cực nào đó. Do yếu tố tình
cảm nảy sinh này, đôi bên có thể sẽ tiếp tục trao đổi
thêm một vài vấn đề nào đó ngoài quan hệ thuần túy của
việc mua bán, cũng có thể sẽ mời nhau một ly nước giải
khát hoặc thậm chí một bữa cơm làm quen…

Nhưng
ngược lại, nếu bạn bắt gặp một khuôn mặt khó đăm đăm
và luôn cau có, chỉ trả lời từng tiếng một nhát gừng,
thì có lẽ số đo của yếu tố tình cảm nảy sinh sẽ chỉ
là số không, hoặc thậm chí có thể xem là số âm nếu như
nó đủ để làm cho bạn bực bội rời khỏi cửa hàng ấy
ngay tức khắc!

Suy
rộng ra một cách tương tự thì tất cả mọi quan hệ khác
cũng đều như thế. Quan hệ giữa người bán hàng và người
mua hàng, giữa người chủ thuê và người làm công, thậm
chí cho đến giữa vợ chồng với nhau cũng đều như thế.

Chính
vì thế mà luôn có những người bán hàng dành được tình
cảm của người mua, có được những khách hàng sẵn sàng
ủng hộ lâu dài cho họ. Hoặc có những người làm công vẫn
chấp nhận gắn bó với chủ thuê ngay trong những hoàn cảnh
khó khăn nhất, cho dù có thể dẫn đến sự thiệt thòi về
vật chất. Bởi vì giữa họ với nhau không chỉ có thuần
túy mối quan hệ giao tiếp qua công việc, mà còn có sự nảy
sinh những tình cảm chân thật.

Tương
tự như vậy, khi hai người kết hôn với nhau, quyết định
cùng nhau chung sống để tạo dựng một gia đình, họ sẽ
ràng buộc với nhau trước hết bởi yếu tố thuần túy là
mục đích tạo dựng gia đình. Nhưng trong quá trình giao tiếp
và chung sống, chính sự quan tâm lẫn nhau, giúp đỡ và hy
sinh cho nhau sẽ ngày càng làm nảy sinh giữa đôi bên những
tình cảm gắn bó thắm thiết bền vững. Ngược lại, cho
dù đã chung sống với nhau đến mười năm, hai mươi năm,
nhưng nếu không có sự quan tâm lo lắng cho nhau, không cùng
nhau chia sẻ những buồn vui, sướng khổ, thì yếu tố tình
cảm chắc chắn sẽ không thể được nuôi dưỡng đủ để
gắn kết đôi bên trong hạnh phúc.

Khi
chúng ta biết phân biệt giữa nhu cầu giao tiếp thuần túy
và yếu tố tình cảm nảy sinh, chúng ta sẽ dễ dàng hiểu
được thế nào là tình cảm chân thật. Đó chính là sự
tách rời khỏi nhu cầu công việc, được thể hiện bởi
những cảm xúc thật có trong lòng ta mà không do bất cứ một
sự tính toán lợi dụng hay áp lực nào từ bên ngoài. Chẳng
hạn, khi bạn mua một món quà cho sếp với hy vọng là những
ngày làm việc sắp tới ở văn phòng sẽ được “dễ thở”
hơn, thì điều đó hoàn toàn không thể xem là tình cảm chân
thật. Điều này thật dễ hiểu, bởi vì trong trường hợp
này thì chỉ cần sếp chuyển công tác sang một bộ phận
khác không trực tiếp chi phối công việc của bạn, chắc
chắn bạn sẽ quên ngay cả tên gọi của sếp, nói gì đến
chuyện quà biếu! Ngược lại, nếu bạn thực sự biết
ơn vì những quan tâm giúp đỡ tận tình của sếp trong suốt
thời gian qua, đã giúp bạn vượt qua được nhiều khó khăn
trong công việc, thì sự thể hiện tình cảm của bạn là
chân thật. Trong trường hợp này, cho dù sếp có chuyển công
tác đi nơi khác, chắc chắn bạn cũng sẽ không ngại bỏ
công tìm đến cơ quan mới của sếp để bày tỏ tình cảm
của mình. Trước khi bạn gửi lời chúc xuân đến với ai
đó, hãy chắc chắn là bạn đã có được tình cảm chân
thật với người đó. Như đã nói, không cần thiết phải
đạt đến mức độ “đồng sinh cộng tử” hay “chia ngọt
sẻ bùi” với nhau mới gọi là có tình cảm chân thật. Cho
dù chỉ là những tình cảm vừa nảy sinh qua sự giao tiếp
ngắn ngủi, nhưng nếu thực sự là những cảm xúc thật có
trong lòng bạn, được nảy sinh một cách hoàn toàn tự nhiên
mà không có bất cứ sự tính toán lợi dụng nào, thì đó
chính là những tình cảm rất chân thật!

Bạn
có thể phân vân rằng khi đặt ra tiêu chí này phải chăng
có thể sẽ giới hạn số lượng những người mà bạn muốn
chúc xuân? Điều này thật ra không hẳn thế. Tình cảm chân
thật của chúng ta không phải là một kiểu “tài nguyên”
có giới hạn, vì thế mà cho dù bạn có dành tình cảm chân
thật của mình cho bao nhiêu người cũng không hề sợ… thiếu.

Vấn
đề đối với hầu hết chúng ta là, khi tập thành thói quen
bày tỏ tình cảm với người khác một cách không chân thật,
chúng ta không chỉ đang dối gạt người khác mà còn là đang
dối gạt chính bản thân mình. Những cách nói “xã giao”
thân mật một cách giả tạo không phải là “vô thưởng
vô phạt” như nhiều người lầm tưởng, mà thực sự là
một thói quen tai hại có thể làm chai lỳ những cảm xúc
chân thật trong lòng ta. Vì thế, để có được mối quan hệ
giao tiếp tốt với tất cả mọi người, trước hết chúng
ta cần phải biết chân thật với chính mình.

Khi
chúng ta chân thật với chính mình, chúng ta sẽ nhận ra rằng
không cần thiết và không nên thể hiện tình cảm một cách
giả tạo, không chân thật với bất cứ ai. Tuy nhiên, điều
đó hoàn toàn không có nghĩa là giới hạn những đối tượng
tình cảm của chúng ta, mà có nghĩa là hãy cố gắng tập
thói quen luôn quan tâm đến người khác một cách chân thật.
Khi ta quan tâm đến người khác một cách chân thật, ta sẽ
luôn dễ dàng tìm thấy những điểm đáng yêu, dễ mến ở
bất cứ ai, và điều đó giúp ta nảy sinh tình cảm chân thật,
không giả tạo.

Hãy
mở rộng tình cảm chân thật của bạn đến với tất cả
mọi người trong cuộc sống này bất cứ khi nào có dịp,
bởi vì cuộc sống chỉ có ý nghĩa khi ta có được mọi người
quanh ta để thương yêu và được thương yêu. Tuy nhiên, hãy
tập thói quen chỉ bày tỏ tình cảm củabạn một cách thật
lòng. Sự chân thật sẽ được đáp lại bằng chân thật,
và vì thế mà cuộc sống của chúng ta mới thực sự có ý
nghĩa, thực sự là một mái nhà chung ấm áp cho tất cả mọi
người chứ không phải là một “đấu trường” mà trong
đó ai ai cũng luôn phải hoài nghi, dò xét lẫn nhau.

Khi
bạn đã có được tình cảm chân thật với một người,
lời cầu chúc của bạn sẽ không bao giờ có thể bị xem
là sáo rỗng, bởi vì nó luôn được xuất phát từ tình cảm
chân thật ấy. Hơn thế nữa, tình cảm chân thật bao giờ
cũng dẫn đến sự quan tâm lẫn nhau, nhờ đó chúng ta sẽ
có thể hiểu được nhiều điều về mức sống cũng như
hoàn cảnh hiện thời của người kia. Vì thế mà bất cứ
lời chúc nào khi được chọn gửi đến cho người khác đều
sẽ không chỉ là những nội dung sáo rỗng.

Điều
cần thiết thứ hai để mang lại giá trị chân thật cho lời
cầu chúc của bạn là những giá trị thật có của chính
bản thân bạn. Điều này có ý nghĩa hết sức quan trọng.
Cũng giống như khi bạn dẫn đường cho một ai đó, bạn nhất
thiết phải tự mình thông thạo đường đi thì những chỉ
dẫn của bạn mới thực sự có giá trị. Nếu chúng ta thực
lòng mong muốn cho những lời chúc tốt đẹp của mình trong
dịp xuân về sẽ trở thành hiện thực, thì nhất thiết bản
thân ta phải thực sự có được những giá trị nhất định
nào đó.

Bạn
không thể cầu chúc, mong muốn cho người khác được an vui
hạnh phúc nếu như bản thân bạn chưa từng trải nghiệm
một cuộc sống an vui hạnh phúc hoặc ít ra cũng là đang hướng
đến một đời sống như thế. Bạn không thể cầu chúc,
mong muốn cho người khác dồi dào tiền của nếu như bản
thân bạn không có bất cứ biểu hiện nào của sự siêng
năng cần mẫn, tích cực trong công việc.

Bạn
cũng không thể cầu chúc, mong muốn cho người khác được
dồi dào sức khỏe nếu như bản thân bạn không biết tự
giữ gìn sức khỏe, rơi vào cảnh nghiện ngập, rượu chè
be bét… 

Những
điều đó nghe qua có vẻ như chẳng liên quan gì đến nhau,
nhưng thực ra lại là những giá trị luôn gắn bó mật thiết.
Một lời cầu chúc chân thành không chỉ đơn thuần là sự
bày tỏ niềm mong ước của bạn về những điều tốt đẹp
cho ai đó. Trong thực tế, nó còn có một sức mạnh động
viên, khích lệ, có thể giúp cho người nhận được lời
cầu chúc đó tăng thêm sức mạnh, niềm tin và nghị lực
để hướng đến những thành quả tốt đẹp thực sự. Và
vì thế mà nhân cách và những giá trị tinh thần của mỗi
người luôn là nền tảng để tạo ra giá trị đích thực
cho lời cầu chúc mà họ đưa ra.

Bạn
có thể tự mình nhận ra điều này bằng cách phân tích những
cảm xúc của chính bản thân khi nhận được một lời cầu
chúc từ ai đó. Bạn sẽ dễ dàng nhận ra sự khác biệt giữa
lời chúc xuân của một người này khi so với một người
khác. Điều gì đã tạo ra sự khác biệt đó? Chính là sự
khác biệt về nhân cách của họ, là những giá trị tinh thần
mà mỗi người đã tạo ra trong đời sống. Điều này giải
thích một tập tục có từ rất xa xưa của người Việt,
mỗi dịp xuân về luôn mong muốn sẽ được một vị đạo
cao đức trọng trong thôn xóm, hoặc một người có những
đức tính như hiền hậu, siêng năng, tử tế… đến viếng
thăm nhà mình trước tiên để chúc Tết. Ý nghĩa tích cực
này đã bị rất nhiều người hiểu sai, để rồi đâm ra
phê phán cho đó là một sự mê tín, hủ tục.

Thật
ra, không chỉ là những lời chúc xuân, mà ngay cả những lời
khuyên bảo hoặc an ủi thường ngày trong cuộc sống của
chúng ta cũng luôn gắn liền với giá trị tự thân của người
đưa ra những lời khuyên bảo hoặc an ủi đó. Có những người
chỉ cần nói ra một lời động viên khuyến khích là đã
khiến cho người nghe như được tăng thêm sức mạnh bội
phần, nhưng ngược lại cũng có những người mà cho dù có
nói ra toàn những lời văn hoa tốt đẹp cũng chỉ bị người
khác xem như gió thoảng, không một chút lưu tâm! Khi thấy
được sự khác biệt này là có thật, chúng ta sẽ dễ dàng
hiểu được vì sao người xưa rất xem trọng những ai sẽ
đến chúc Tết cho gia đình mình.

Nói
một cách khác, nếu chúng ta thực sự muốn cầu chúc những
điều tốt đẹp cho người khác, thì điều trước tiên là
chúng ta phải hiểu và trân trọng những giá trị tốt đẹp
đó, cũng như tự mình có được những nỗ lực hoàn thiện
bản thân để hướng đến chính những điều tốt đẹp đó.

Khi
bạn thực sự có tình cảm chân thành với ai đó và tự xét
mình có được những giá trị tự thân nhất định, thì lời
chúc xuân mà bạn dành cho người ấy chắc chắn sẽ luôn
có những giá trị tích cực mà không chỉ là những lời mang
tính xã giao, sáo rỗng.

Trong
chu kỳ vận chuyển của thiên nhiên, mùa xuân luôn mang đến
nguồn sinh lực lớn lao cho hết thảy muôn loài. Cho dù không
hề biết đến việc chúc xuân nhưng muôn loài vẫn đua nhau
sinh sôi nảy nở, vẫn náo nức hân hoan khi khởi đầu một
chu kỳ mới với những điều kiện ưu ái mà thiên nhiên ban
tặng trong dịp xuân về. Con người chúng ta không chỉ nhận
được nguồn sinh lực tự nhiên từ thiên nhiên, mà còn muốn
tạo ra và dành cho nhau những nguồn sức mạnh tinh thần khác
trong dịp xuân về để cùng hướng đến những điều tốt
đẹp hơn trong năm mới.

Việc
dành cho nhau những lời chúc xuân là một phong tục tốt đẹp
và mang nhiều ý nghĩa tích cực. Khi chúng ta có thể hiểu
đúng những ý nghĩa này, chúng ta không chỉ mang đến nguồn
động lực tích cực cho người khác mà còn là tạo ra được
khuynh hướng tốt đẹp cho chính bản thân mình. Vì thế, xét
cho cùng thì những sự cầu mong, những niềm mơ ước lúc
xuân về thực sự là những nỗ lực tích cực để cùng nhau
vươn lên hoàn thiện. Trong ý nghĩa đó, những sự tốt đẹp
trong cuộc sống thực sự đang được chúng ta chủ động
tạo ra mỗi ngày chứ không phải là sự mong chờ dựa vào
nội dung của những lời cầu chúc.

Khi
hiểu theo ý nghĩa này, chúng ta sẽ thấy những nỗi khát khao,
những niềm mơ ước được thể hiện qua lời chúc xuân của
mọi người trong dịp xuân về không phải là những nội dung
được cường điệu đến mức hão huyền, mà chỉ đơn giản
là một sự biểu hiện của tinh thần lạc quan, luôn cố gắng
vươn đến những điều tốt đẹp hơn trong cuộc sống. Bởi
vậy, cho dù biết chắc là tất cả đều sẽ già suy theo thời
gian nhưng chúng ta vẫn không hề thiếu sự chân thành khi cầu
chúc cho nhau một tuổi xuân mãi mãi tồn tại:

Xuân
là xuân khắp mọi nhà,

Chúc
nhau trăm tuổi vẫn là tuổi xuân!

Và
thật ra thì cái tuổi xuân khi trăm tuổi ấy vẫn là một
điều hoàn toàn có thể đạt được!

 
Nguyên
Minh