TUYỆT VỜI
Vào
năm 1963, giải thưởng Pulitzer về ảnh thời sự độc đáo
nhất trong năm được trao cho nhiếp ảnh Malcolm Browne của
hãng thông tấn UPI Hoa Kỳ. Đó là bức ảnh cố Hòa Thượng
Thích Quảng đức vị pháp thiêu thân vào buổi sáng ngày 11-6-1963
tại ngã tư đường Phan Đình Phùng và Lê Văn Duyệt thành
phố Sài gòn lúc bấy giờ. (xem
hồi ký đặc biệt của TT. Thích Đức Nghiệp)
Những
ngày hôm sau, bức ảnh này được đăng rõ ràng trên trang
nhất của các tờ báo lớn khắp thế giới, gây một chấn
động tâm lý toàn cầu, gây sửng sốt bàng hoàng cho
những người trách nhiệm liên hệ đến thời cuộc Việt
nam, phải để tâm xét lại những gì đã xảy ra trong những
ngày tháng gần gũi lúc đó.
Ba
mươi hai năm sau, ông Robert Mc Namara, Bộ trưởng quốc phòng
Mỹ vào thời đó (1963) đã ghi lại nỗi “sửng sốt, bàng
hoàng” của ông và chính phủ Mỹ ở Washington khi biết được sự kiện này. Ông viết trong quyển Hồi Ký (xuất
bản năm 1995) với đoạn như sau:
“..vào
thời gian cuộc khủng hoảng chính trị và đàn áp tôn giáo
nổ ra khắp cõi Nam Việt nam, giới Phật tử căm phẫn chế
độ ông Diệm vì đe dọa đến quyền tự do tín ngưỡng của
người dân, đã tổ chức các cuộc phản đối dẫn đến
nhiều trận xô xát với lực lượng an ninh của ông Diệm. Lối đàn áp này càng làm cho không khí sôi sục thêm, gồm
những vụ tự thiêu của các tu sĩ Phật Giáo. Những
sự kiện này gây sửng sốt và bàng hoàng cho tôi và các giới
chức tại Hoa Thịnh đốn gây bất lợi cho đường lối cai
trị của ông Diệm…” (Hồi Ký Robert Mc Namara, trang 66).
Không
những chỉ có ông Mc Namara và các giới chức thẩm quyền
ở Hoa Thịnh Đốn sửng sốt, bàng hoàng, mà cón nhiều người
khác ở nhiều nơi khác nhau cũng đều bị xúc động mãnh
liệt trước sự hy sinh cao cả của cố Hòa Thượng Thích
Quảng Đức mà không ai ngờ trước.
Bức
ảnh này còn tuyệt vời hơn nữa, không phải chỉ vì những
mầu sắc sống động gây ấn tượng mạnh nhất, không phải
chỉ vì thái độ bình thản vô uý, trước và trong khi lửa
cháy “ngất tòa sen”, mà đẹp hơn nữa là vì nó
mang theo một thông điệp trác tuyệt hào hùng. Đó là
đòi hỏi “bình đẳng tôn giáo và công bình xã hội” cho
dân tộc Việt nam vào thời buổi lúc ấy:
…
Đệ
tử hôm nay nguyện đốt mình,
Làm
đèn soi sáng nẻo vô minh.
…
Vì sự bất công tôi thiêu xác
Khói
hồn nguyện độ kẻ hàm oan
Kính
chúc tăng ni tâm dũng tiến
Chánh
pháp ngày mai phải trường tồn.
(Kính
dâng Hiền Thánh Tăng-thơ của Ngài Quảng Đức để lại)
…
Trước
khi nhắm mắt về cảnh Phật, tôi trân trọng kính gởi lời
cho Tổng Thống Ngô Đình Diệm nên lấy lòng bác ái từ bi
đối với quốc dân mà thi hành chính sách bình đẳng tôn
giáo để giữ vững nước nhà muôn thưở…”
(Thích
Quảng Đức)
Discussion about this post